An Ecocentric Reconsideration of Bakhtin’s Grotesque Realism in Sexing the Cherry

Authors : Ayşe ŞENSOY, Meryem AYAN

Pages : 861-888

Doi:10.30622/tarr.1118701

View : 12 | Download : 6

Publication Date : 2022-09-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Postmodern kurgunun en iyi örneklerinden biri olarak değerlendirilen Jeanette Winterson’ın Vişnenin Cinsiyeti insert ignore into journalissuearticles values(1989); romanı öykü/tarih, ben/öteki, erkek/kadın, gerçeklik/fantezi, maddesel/maddesel olmayan, doğa/kültür, doğal/doğal olmayan ve insan/insan olmayan arasındaki sınırları ortadan kaldırarak cinsiyet, kimlik ve çevre sorunlarının yeniden ele alınması için yeni bir ortam sunmaktadır. İnsanmerkezciliğin ve erkekmerkezciliğin monolojik söylemlerini sorgulayan roman sosyal kısıtlamaları, siyasî karışıklıkları, dinî çatışmaları, otoriter eşitsizlikleri, cinsiyet sorunlarını ve çevresel yıkımı pek çok bağlamda ele almaktadır. Romanda cinsiyeti ne olursa olsun insanlar ve insan olmayan canlılar alemindeki canavarın, en korkulanın, göz ardı edilenin, susturulanın ve ezilenin sesi, öznelliği ve eyleyiciliği betimlenmektedir. Bu amaca ulaşmak için yazar, romanında İngiltere tarihinde on yedinci ve yirminci yüzyıllarda yaşanmış bazı olayları gerçeküstü karakterlerin sesleri ve bakış açıları aracılığıyla ayrıntılı bir şekilde yeniden anlatmaktadır. Bunu yaparken yazar, romandaki otoriter güç ilişkilerini, siyasî hiyerarşileri ve toplumsal eşitsizlikleri yapıbozuma uğratmaya çalışmaktadır. Yazar aynı zamanda ekolojik adalet için ataerkil ve insanmerkezci önyargıları ve normları ortadan kaldırmaya çalışmaktadır. Bu anlamda, roman benlik ve ses çokluğu ile karnavalesk bir alan sunarken sonsuz olası varoluş biçimleri, akışkanlık ve varlıkların karşılıklı bağımlılığı ile diyalojik bir dünya ortaya koymaktadır. Bu çerçevede, bu makale Winterson’un Vişnenin Cinsiyeti romanını Bahtinci grotesk gerçekçilik ışığında ekosantrik bir bakış açısıyla insanın otoriter, hiyerarşik ve ataerkil tutumlarının insan ve insan olmayan topluluklar üzerindeki etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Yazar, romanında insanı fiziksel çevresiyle içkinliğinden koparan ve hem doğayı hem onun insan olmayan tüm sakinlerini nesnelere indirgemeye yönelik insanmerkezci bir eğilime yol açan Kartezyen ikili zıtlıklarına karşı çıkmak için insan dışı etkileri canlandırmaya çalışmaktadır. Dolayısıyla bu makale aynı zamanda romanda tasvir edilen çevre sorunlarına ana karakterlerin sergilediği grotesk tepkileri ve meydan okumaları açığa çıkarmayı amaçlamaktadır. Bahtin’in grotesk gerçekçiliğine uygun olarak yazar bir iyimserlik ve eşitlik dünyası tasavvur ederek insanın insan olmayanla birlik ve uyumuna odaklanmaktadır.
Keywords : Vişnenin Cinsiyeti, Jeanette Winterson, Mihail Bahtin, Grotesk Gerçekçilik, Ekosantrizm