JAMES MORIER’LE 1809 YAZINDA ERZURUM’DAN AMASYA’YA SEYAHAT

Authors : Murat HANİLÇE, Yücel BULUT

Pages : 409-448

View : 8 | Download : 10

Publication Date : 2020-12-08

Article Type : Research Paper

Abstract :Hacı Baba romanlarıyla ünlenen İngiliz yazar James Justinian Morier 1809’da İran’daki ilk diplomatik görevini tamamlayıp 7 Mayıs 1809 tarihinde Tahran’dan ayrılmıştır. İngiltere yolculuğunda sırasıyla Erzurum insert ignore into journalissuearticles values(15 Haziran);, İstanbul insert ignore into journalissuearticles values(18 Temmuz); ve İzmir insert ignore into journalissuearticles values(7 Eylül); gibi şehirlerde duraklamış; buradan H.M.S. Success gemisiyle Malta’ya geçmiştir. H.M.S Formidable gemisine binip Kasım 1809’da Plymouth’a dönmüştür. Yazarın bu seyahatine ait gözlem ve deneyimlerini içeren A Journey through Persia, Armenia and Asia Minor to Constantinople, in the years 1808 and 1809 başlığını taşıyan eseri 1812’de yayımlanmıştır. Bu, aynı zamanda hayatı boyunca çok sayıda eserin sahibi olan diplomatın ilk yazarlık deneyimi olmuştur. Bu çalışmanın giriş kısmında, James Justinian Morier’in hayatı, seyahatnameleri ve İran yolculuğunun arka planı ele alınmıştır. Böylece, İran ve Türkiye üzerine önemli eserleri olan Morier hakkında ilk Türkçe biyografi çalışması ortaya konmuştur. Çalışmanın sonraki bölümlerinde yazarın seyahatleri ve İran’dan ayrılışı değerlendirilmiştir. Ardından yazarın Erzurum-İstanbul gezi notları eksiksiz olarak aktarılmış; son olarak yazarın Amasya’dan İstanbul’a gerçekleştirdiği yolculuk özetlenmiştir. Çalışma için yazar hakkında İngiliz literatüründe bulunan birçok çalışmadan yararlanılmıştır. Böylece Türkiye tarihinin aydınlatılmasında yabancı, bilhassa Batılı, seyyahların tanıtımına yeni bir katkı sunulması düşünülmüştür.
Keywords : James J Morier, Britanya, Türkiye, seyyah, Erzurum, İstanbul