TÜRK İSLAM DEVLETLERİNDE TIP İLE DİĞER BİLİMLER VE YORUMLAMALAR

Authors : Ayşegül DEMİRHAN ERDEMİR

Pages : 89-124

View : 11 | Download : 8

Publication Date : 2018-08-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkler, İslamiyet’i kabul ettikten sonra tıp ve diğer bilimlerde büyük çalışmalar yaptılar. Bu dönemde İbni Sina, Farabi, Razi gibi bilim insanları tıpta ve diğer bilimlerde ilerlemeler gösterdiler ve birçok kitap yazdılar. Bu gelişmelere örnek olarak İbni Sina verilebilir. Bu ünlü hekim, hem tıpta, hem de matematik, astronomi gibi alanlarda büyük çalışmalar yaptı. Onun “Kanun” adlı eseri çok önemlidir. Bu eser, önemli orijinal bir tıp kitabı olarak bilinir. “Kanun” batıda çeşitli üniversitelerde Latince’ye çevrildi. Tıp eski Türk devletlerinde bazı orijinal özellikler gösterdi. Nabız ve ateş kontrolü, idrar incelemesi gibi tanı ve tedavi uygulamaları iyi idi. Bazı ilaçlar ve mistik tedaviler, hastalıkların tedavilerinde kullanıldılar. Tıp eğitimi usta-çırak şeklinde idi. Büyük Selçuklu Devleti’nde bilimsel kitaplar Arapça yazıldı ve bu dönemle ilgili yazma eserler bazı tıbbi bilgiler ve tedaviler içerirdi. Ayrıca bazı hekimler Selçuklu tıbbını geliştirdi. Hekim Ebu İbrahim Seyid Zeyneddin İsmail Curcani insert ignore into journalissuearticles values(öl. M.S. 1135);, “Zahire-i Harzemşahi” adlı tıbbi bir kitap yazdı. Bu kitap on bölümdür ve farma¬kolojik bilgiler içerir. Hekim Ebu İbrahim Seyid Zeyneddin İsmail Curcani insert ignore into journalissuearticles values(öl. M.S. 1135);, “Zahi¬re-i Harzemşahi” adlı tıbbi bir kitap yazdı. Bu kitap Mumin b. Mukbil tarafından “Zahire-i Muradiye” ismiyle ve “Murad the Second insert ignore into journalissuearticles values(1421-1451);” adına çevrildi. Ayrıca Selçuklular askerî tıbba büyük önem verdiler. Kırk deve ile taşınan seyyah bir askerî hastane, Sultan Melikşah döneminde Selçuklu ordusunda kuruldu. Anadolu Selçuklu Devleti de hastaneler, tıp okulları, çeşitli sosyal yardım kuruluşları ve kaplıcalar gibi sağlık kuruluşları kurdu. Bunlar orijinal mimari kuruluşlardı. Bu durum, Anadolu Selçuklu hastanelerinde hem hasta tedavi edildiğini, hem de hekimlerin eğitildiğini gösterir. Tıp ve diğer matematik, astronomi vb. gibi fenni bilimler İslam Dünyası’nda, usta-çırak şeklinde öğretilirdi. O dönemde Anadolu’da bağımsız eczaneler olmamasına rağmen, herbalistler vardı. Her hastanede bir eczane bulunurdu.
Keywords : Tıp Tarihi, İslam Tıbbı, Hastahaneler