ANADOLU’DA SON TÜRK İSKÂNI: İZNİK İMPARATORLUĞU’NDA KUMAN-KIPÇAKLAR VE YALOVA KAZIMİYE (YORTAN) İLE ELMALIK (SARUHANLI) KÖYLERİNDEKİ VARLIKLARI

Authors : Cihan YALVAR

Pages : 11-36

View : 11 | Download : 7

Publication Date : 2021-02-19

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk boyları arasında en geniş sahaya yayılarak Türk Tarihinde mümtaz bir yere sahip olan Kuman-Kıpçaklar, Moğolların düzenlemiş oldukları II. Batı Seferi esnasında 1237 yılında büyük bir göç hareketine kalkışmışlardır. Bu doğrultuda Karadeniz’in Kuzeyinde bulunan Kuman-Kıpçak boylarının bir kısmı güçlerinin kırılmasının ardından Balkanlar’a doğru kaymışlardır. Sözü edilen bu göç hareketi XIII. yy ’ın ortasında Balkanlar’ın ve Anadolu’nun demografik ve siyasi yapısının etkilenmesi ile değişimine neden olmuştur. Moğolların tazyiki ile Kuman-Kıpçakların bir kısmı başlarındaki liderler ile beraber önce Bulgaristan ve Makedonya topraklarında görülmüşler ardından da onların savaşlardaki maharetlerini bilen II. Bulgar Devleti, Latin İmparatorluğu ve İznik İmparatorluğu tarafından kendi ülkelerine iskân edilmişlerdir. Sözü edilen bu devlet ve imparatorluklar, Kuman-Kıpçakları ordularında genellikle hafif süvari ve kısmen de piyade olarak kullanarak üstünlük kurmaya çalışmışlardır. Dönemin İznik İmparatoru İoannes Dukas Vatatzes insert ignore into journalissuearticles values(1221-1254); tarafından Balkanlar’ı harab eden Kuman-Kıpçaklar’ın bir kısmını 1241 yılında dinlerini değiştirmek suretiyle Anadolu’nun farklı yerlerine yerleştirilmişlerdir. İznik toprakları içerisinde birden farklı yerlerde varlıklarına tesadüf edilen Kuman-Kıpçakların önemli bir kısmı Selçuklu Türkleri insert ignore into journalissuearticles values(Menderes, Frigya bölgeleri); ve İstanbul Latin İmparatorluğu sınırlarına yerleştirildikleri görülmektedir. Bu makalede, genel anlamıyla Kuman-Kıpçaklar’ın Bizans ile ilişkileri, 1237 tarihinde meydana gelen göç hareketleri sonucunda onların İznik İmparatorluğu tarafından Anadolu’ya yerleştirilmeleri, İznik ve Bizans ordularındaki faaliyetleri ve son olarak da Yalova’da bulunan Elmalık insert ignore into journalissuearticles values(eski adı Saruhanlı); ve Kazımiye insert ignore into journalissuearticles values(eski adı Yortan); köylerine yerleştirilmeleri ile onların buradaki mevcudiyetleri ele alınmıştır.
Keywords : Kuman Kıpçaklar, İznik İmparatorluğu, III İoannes Vatatzes, Sırçan Syrgiannes, , Kleopas Cleopas, , Yalova, Çiftlikköy