KUZEY KAFKASYA HUNLARINDAKİ ZİLGİBİS’İN, DAĞISTAN HAZARLARINDAKİ SELİFÂN’IN, JUAN JUAN, GÖKTÜRK, ESKİ UYGURLARDAKİ HSİE-Lİ-FA SANLARININ ÇÖZÜMLERİ, KÖKEN VE ANLAMLARI

Authors : Yusuf GEDİKLİ

Pages : 437-450

Doi:10.55773/tda.1146829

View : 7 | Download : 7

Publication Date : 2022-12-14

Article Type : Review Paper

Abstract :Makalede üç sözcük insert ignore into journalissuearticles values(unvan); üzerinde durulacaktır. Birincisi Kuzey Kafkasya Hunlarında 521’de saptanan Zilgibis, ikincisi Dağıstan Hazarlarında 916, 943’te saptanan Selifân, üçüncüsü Çin kayıtlarındaki Juan Juan, Göktürk, Uygur unvanı olan hsie-li-fa’dır. Bu üç unvandan birincisinin Türkçe *δilgib, ikincisinin Türkçe *Silbän, üçüncüsü olan hsie-li-fa’nın ise Türkçe *silbäg olduğu kanıtlarıyla ortaya konulmuştur. Üçüncü unvan olan *silbägin çözümü önemlidir. Çünkü bu unvan genellikle yine Türkçe ilteber ~ elteber unvanıyla bir ve aynı sayılıyordu. Metinde görüleceği üzere hsie-li-fa, yani *Silbäg, ilteber ~ elteberle aynı olamaz. Çünkü hsie- unsuru bir tür s-’dir. Geri kalan -li-fa unsurlarıysa -l- ve -b-’dir. Dolayısıyla hsie-li-fa ses çevrimi Türkçe *silbägden gayrı bir şey olamaz. Böylece üç unvanı çözmüş ve yeniden oluşturmuş oluyoruz. Ayrıca ilteber ~ elteber unvanının yapısı büyük oranda aydınlatılmıştır.
Keywords : Hun, Hazar, Göktürk, Zilgibis, Selifân, hsie li fa