TÜRK DÜNYASI TOPLUM ARAŞTIRMALARI: KAZAKİSTAN SOSYOLOJİSİ

Authors : Arif Akbaş

Pages : 137-150

Doi:10.55773/tda.1295061

View : 85 | Download : 95

Publication Date : 2024-02-29

Article Type : Review Paper

Abstract :Bu makalede Türk Dünyası toplum araştırmaları kapsamında genç/ yeni Kazak sosyoloji geleneği ele alınıp incelenecektir. Kazakistan’da sosyoloji/ “Aleumetanu” (içtimaiyat) bilimi 1950-60’lı yıllardan itibaren gelişmeye başlamıştır. İlk toplumbilim bölümü 1988’de Almatı’daki El-Farabi Adındaki Kazak Ulusal Üniversitesi’nde açılmıştır. Farabi, Türkistan’da (Otrar Şehri’nde) doğmuş ve burada yetişmiş bir felsefecidir. “Medînet-ül Fâzıla” (Erdemli Şehir) ile “Kitâb-ül Siyâset il-Medeniye”, (Şehir Siyaseti Kitabı) eserleri şehir sosyolojisi ve siyaset sosyolojisi anlamında önemli yapıtlardır. Dolayısıyla Kazakistan’daki sosyoloji geleneği aslında IX. asra kadar dayanmaktadır. Türkistan’daki entelektüel atmosfer özellikle SSCB vaktinde önemli derecede inkıtaa uğramıştır. 1990’lı yıllara kadar Sovyetler dönemindeki sosyoloji daha çok Marksist Ekol çerçevesinde gelişmiş ve bu minvalde araştırmalar yapılmıştır. Kazak sosyolojisinin asıl atılımı bağımsızlığını kazandıktan sonra başlamıştır diyebiliriz. Kazakistan sosyolojisi öncelikle devlet ve toplum tarafından başlatılan temel bağımsızlıkçı reformlara göre bir dönüşüm geçirmiştir. Bu değişimle birlikte sadece Kazak toplum yapısı değil; sosyolojik yapısal/ kurulum anlayışı ve gelişim seyri de bir dönüşüm geçirmiştir.
Keywords : Türk Dünyası, Türk dünyası sosyolojisi, Kazakistan sosyolojisi, Tarihsel sosyoloji, Kazak toplumu