DÜNYA VE TÜRKİYE’DE PAMUK ÜRETİM EKONOMİSİ

Authors : Tijen ÖZÜDOĞRU

Pages : 149-161

View : 10 | Download : 6

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada dünya ve Türkiye’deki pamuk arzı, kullanımı, maliyetleri ve pamuğa yönelik destekleri incelenmiş, pamuk üretim ekonomisinin ülkeler açısından durumu tartışılmıştır. Böylece dünyadaki pamuk üreticisi ülkeler ile Türkiye’yi karşılaştırma imkânı elde edilmiştir. Pamuk öncelikli olarak lifi ile tekstil ve hazır giyim sanayinin hammaddesi olmasına karşılık yağ, yem, enerji alanlarında da kullanılan önemli bir endüstri bitkisidir. Küresel olarak seksene yakın ülkede üretilen pamuğun %80’inden fazlası Türkiye’nin de aralarında bulunduğu yedi ülkede üretilmektedir. Türkiye’de üretim istihdam ve ihracatta çok önemli bir yer işgal eden, sanayileşmenin ve küresel pazarlarda varlığın önemli bir parçası olan tekstil ve hazır giyim sektöründeki gelişmelere paralel olarak pamuk ihtiyacı da giderek artmakta üretimin artırılması kritik önem arz etmektedir. Pamuk üreten ülkeler açısından bakıldığında; uluslararası piyasalarda rekabet edebilmek ve üretimin sürdürülebilirliğini sağlayabilmek için en önemli unsur üretim maliyetidir. Dünya ortalamasına bakıldığında 1 kg kütlü pamuk ortalama 0,44 $’a, mal edilmiştir. 1 kg kütlü pamuğu en yüksek maliyetle üreten ülkeler sırasıyla; Çin insert ignore into journalissuearticles values(0,75 $);, Türkiye insert ignore into journalissuearticles values(0,59 $);, Bangladeş insert ignore into journalissuearticles values(0,58 $);, ABD ve Yunanistan insert ignore into journalissuearticles values(0,56 $);’dır. Pamuk tarımında son yıllarda gözlenen maliyet artışları ve düşük ürün fiyatları ülkeleri verim artışı sağlayacak ve üretim maliyetlerini düşürecek tedbirler almaya yöneltmiştir. Dünyada pamuğa yönelik destek verdiğini bildiren 11 ülkede toplam desteğin yaklaşık değerinin 2019/20 üretim sezonunda 8 milyar dolara ulaştığı tahmin edilmektedir. Pamuğa en fazla destek veren ülkeler Çin, ABD, Hindistan ve Türkiye’dir. Türkiye’de kütlü pamuğa yönelik olarak 2020 yılında, fark ödemesi desteği insert ignore into journalissuearticles values(1,10 TL/kg);, toprak analizi desteği insert ignore into journalissuearticles values(40 TL);, mazot desteği insert ignore into journalissuearticles values(62 TL/da); ve gübre desteği insert ignore into journalissuearticles values(8 TL/da); olarak dört farklı destek verilmiştir. Desteklerin maliyeti karşılama oranı 2019/20 sezonunda %23’tür.
Keywords : Pamuk, Türkiyede pamuk, tarımsal destekler, pamuk maliyeti