Tasarım Sürecinde Biyolojik İşbirlikleri: Mikrobiyal Selülozdan Maske Üretimi Üzerine Bir Deneme

Authors : İrem KALE, Tutku Didem ALTUN

Pages : 96-105

View : 9 | Download : 7

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Kentlerin büyümesi, doğal kaynakların bilinçsizce kullanımı ve doğada çözünemeyen madde birikiminin artarak bir yığın haline gelmesi durumu son yıllarda sıklıkla karşılaşılan ve sonuçlarının her geçen gün daha da çok görüldüğü problemlerden birisidir. Son olarak 2020 yılında küresel salgın olarak ilan edilen “Covid-19” pandemisiyle birlikte, kullan-at özelliğe sahip ve doğada çözünemeyen petrol esaslı maskeler en çok kullanılan ürünlerden biri olmuş; bu durum da çevreye verilen zararın giderek artmasına neden olmuştur. Bu çalışmanın amacı biyoişbirlikçi yaklaşımlarını tasarım sürecine dahil ederek, gündelik hayatta sıklıkla kullanılan medikal maskelerin doğa dostu alternatifini aramaktır. Bu doğrultuda bakteri ve mayanın simbiyotik kültürüyle elde edilen mikrobiyal selüloz uygulaması yüzey oluşturmada kullanılmıştır. Mikrobiyal selülozun tasarımla ilişkili alanlarda kullanımı henüz yeni yaygınlaşmakta ve araştırılmakta olan bir konudur; özellikle ulusal ölçekte bu alanda yeterince akademik araştırma bulunmamaktadır ve makale bu çerçevede literatüre katkı sağlamayı hedeflemektedir. Maskenin ev ortamında kolaylıkla üretilebilmesi için kolay erişilebilir malzemelerden oluşan bir reçete uygulanmış ve mikrobiyal selüloz kaynağı olarak Kombu çayı kültürü kullanılmıştır. Deney sürecinde farklı deney ortamları ve renklendirme denemeleri yapılmış, sonuç ürün olarak insan yüzünün şeklini daha kolay alabilmesi, katlanıp küçülme potansiyeli ve estetik görünümünü zenginleştirmek için, origamik katlama ile bir maske tasarımı gerçekleştirilmiştir. Geliştirilen maskenin tıbbi kullanımı, kullanım verimliliği ve yüzeyin fiziksel özellikleri ileriki süreçlerde detaylı analiz ve araştırma gerektirmektedir. Sonuç olarak bu çalışma kapsamında medikal maske özelinde konvansiyonel yöntemlere çevre dostu bir alternatif sunulmuş ve mikrobiyal selülozun plastik esaslı araç-gereçlerin yerini alma potansiyeli de ortaya konmuştur. Büyüyen biyomateryalleri kullanmanın ve bunları tasarım alanına dahil etmenin, gerçekten sürdürülebilir bir üretim yöntemine sahip malzemeleri kullanmak için eşsiz bir fırsat olabileceği söylenebilir.
Keywords : Biyomateryal, Mikrobiyal selüloz, Kombu çayı, Medikal Maske, Origami