Medine Mescid-i Nebevi Bünyesindeki Kadınlar Suffesi

Authors : Nusret Çam

Pages : 49-79

Doi:10.53352/tevilat.1479762

View : 72 | Download : 77

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Zaman, mekân ve temel değerler bağlamında evrensel olan İslâm dini, erkeklerle aynı sorumluluğa tabi olan ve toplumun yarısını teşkil eden kadınları eğitimsiz bırakamazdı. Bunu bilen ve uygulamayan Hz. Muhammed daha Medine’ye yerleşir yerleşmez kadınların da rahatça kullandığı büyük bir cami yaptırmıştır. Bu mescit sahip olduğu çeşitli fonksiyonlar sebebiyle kısa zamanda bütün müminlerin ve Hicaz bölgesinin prestijli bir cazibe merkezi haline geldi. Caminin avlusunun kuzey tarafına eğitim maksadıyla biri erkekler, diğeri kadınlar için aynı mimariye (her biri tahminen 4.50 m. x 25.00 m.) ve özelliklere sahip iki ayrı suffe yapıldı. Peygamberden sonra yapılan genişletmelerde her ikisi de yıkılan bu suffelerden erkekler kısmı hafızalarda hep yaşadığı halde kadınlar bölümü tamamen unutuldu. Mescitle ortak kullanılan çok fonksiyonlu avlunun kuzey doğusunda bulunan Suffede Peygamber ve okuma yazma bilen kadınlar, buraya devam eden hanımlara Kur’an ve İslam dininin esaslarını öğretiyorlardı. Fakat erkekler bölümü gece de açık olduğu halde kadınlar suffesi sadece gündüz hizmet veriyordu. Eser sade mimarisine rağmen kadına neredeyse hiçbir hak ve değer verilmediği bir toplumda kadınların sosyalleştiği ve erkeklerle eşit eğitim ve söz hakkının fiilen uygulandığı yer olması bakımından önemlidir. Hz. Peygamberin vefatından hemen sonra kadınlar suffesinin kaldırılması ve kadınların mescitlere gelmesinin yasaklanması da İslam toplumunda kadınlara bakışın nasıl değiştiğini göstermesi cihetiyle anlamlıdır.
Keywords : Türk İslam Sanatları Tarihi, Medine, Medine Mescidi, Suffe, Kadınlar suffesi, Kadınların eğitimi