Osmanlı Arşivi’ndeki Tasvirli Bir Hilye Hakkında Değerlendirmeler

Authors : Sümeyra Ocak Ahmed

Pages : 119-135

Doi:10.53352/tevilat.1482476

View : 59 | Download : 77

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Hz. Peygamber’in (s.a.s) mübarek vücut özellikleri, yaratılışı, güzel ahlâkı ve yaşayışı siyer edebiyatı ve Türk-İslâm edebiyatının konusu olmuştur. Şemâil, hilye, mevlid, mi’raciye olarak isimlendirilen bu edebî metinlerden hilyenin 17. yüzyıldan itibaren hat levhaları şeklinde yazılması meşhur olmuş ve hilye, hat sanatının da bir türü olarak günümüze kadar gelmiştir. Hz. Peygamber’e olan muhabbetin, onu görme özleminin bir tezahürü olarak nitelendirebileceğimiz hilyeler Türk ve İslâm toplumunda da önemli bir yer edinmiştir. Osmanlı kültüründe her evde bir hilye-i şerîfe levhası bulundurmak ya da hilyeleri daha küçük bir şekilde yazarak üzerinde bulundurmak adet haline gelmiş, insanlar bunun kendilerini her türlü şerden, fakirlikten, hastalıktan, belâ ve afetlerden muhafaza edeceğine inanmışlardır. Bazı eserlerde Hz. Peygamber’i temsil eden gül motifini ya da Kâbe, na’l-i şerîf, kadem-i şerîf, hırka-i şerîf gibi tasvirlerin hilye metinleri ile kullanıldığını görmek mümkündür. Bu çalışmada Osmanlı Arşivi’nde yer alan tasvirli ve ilginç tasarımı olan bir hilyenin yazı içerikleri ve tasvirleri ayrıntılı olarak incelenecektir.
Keywords : İslâm Sanatları, Osmanlı Arşivi, Hilye i Şerife, Tasvir, Kâbe