Beyşehir Göl Havzası Çevresindeki Çökellerin Kuvaterner Stratigrafisi, Gastropoda Faunası ile Paleoiklimi ve Paleoekolojisi / Quaternary Stratigraphy, Gastropoda Fauna, Palaeoclimate and Palaeoecology of the sediments around Beyşehir Lake Basin

Authors : Ahmet Demir, Sevinç Kapan

Pages : 107-128

Doi:10.25288/tjb.1570701

View : 54 | Download : 52

Publication Date : 2025-01-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, Beyşehir Göl havzası çevresindeki çökellerin gastropoda faunası ile, paleoekolojik ve paleoiklim özelliklerinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Eski Beyşehir Gölü’nün tortullarından alınan örneklerin incelenmesi sonucunda Mollusk dalının Gastropoda sınıfına ait; 13 cins, 15 tür tanımlanmıştır. Fauna sayısal bolluk açısından değerlendirildiğinde tipik hakim türlerin akarsularda yaşayan Valvata pulchella ve sığ tatlı sularda yaşayan Bithynia leachii olduğu tespit edilmiştir. Bithynia leachii ve Valvata pulchella türünün birlikte bulunduğu seviyelerin çökeldiği zaman aralığında gölün akarsularla beslenen bir tatlı su ortamını yansıttığı düşünülmektedir. Valvata pulchella ve Bithynia leachii türlerinin azaldığı, Planorbis planorbis, Anisus vortex, Gyraulus parvus gibi bataklık ve durgun su ortamlarında yaşayan türlerin sayısal olarak arttığı seviyelerin çökeldiği zaman aralığında ise ortam koşulları ılıman, çok sığ, kapalı göl şartlarını işaret etmektedir. Eski Beyşehir gölünün endemik türü olan, akarsularla beslenen tatlı su ortamını yansıtan Valvata beysehirensis havzanın bir çok seviyesinde gözlenmiştir. Literatürde geç Pleyistosen yaşı verilen V. beysehirensis türünün Pleyistosen süresince varlığı bu çalışma ile ortaya çıkarılmıştır. ESR tarihlendirme sonuçları, diğer araştırmacıların belirlediği yaşlar ve tanımlanan faunanın paleoekolojik özellikleri birlikte değerlendirildiğinde, Pleyistosen boyunca inceleme alanında 7 kurak ve 6 yağışlı iklimsel dönemin etkili olduğu anlaşılmıştır. İnceleme alanındaki iklimsel şartların son 659 bin yıllık dönemde, küresel deniz seviyesi değişimlerini ifade eden MIS 16 -MIS 2 evreleri arasındaki paleoiklimsel değişimlerle uyumlu olduğu görülmüştür.
Keywords : Beyşehir Gölü, Gastropoda, Kuvaterner, Paleoekoloji, Paleoiklim