HOCA AHMET YESEVÎ VE BAZI ELEŞTİRİLERİ

Authors : Veysel GENGİL

Pages : 32-45

View : 14 | Download : 10

Publication Date : 2018-11-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Hoca Ahmet Yesevî, Divân-ı Hikmet’inde Kur’ân ve sünnete sıkı sıkı sarılmaya yönelik biteviye telkinlerde bulunur. O, aynı zamanda içinde bulunduğu toplumda gördüğü problemleri ele alır ve Kur’ân’ı okuduğu halde onu uygulamayan âlimi, rüşvet alan kâdıyı ve irfan yoksunu cahili tenkit eder. Ayrıca o, haksız yere fetva veren müftüden kötü huylu dervişlere, riyakâr ve menfaat düşkünlerine kadar toplumun çeşitli katmanlarında bulunan kişilerden şikâyet eder. Onun bu ifadeleri bir insanın nasıl ve hangi davranışları sergilemesi gerektiğini gösterdiği kadar hangi hallerden uzak durulması gerektiğine dikkat çekmesi açısından kayda değer niteliktedir. Çünkü o, bu açıklamalarıyla gerçek mümin olabilmenin yolunun hayırları işlemek kadar şerlerden de sakınmaktan geçtiğini ve ancak bu suretle dengeli bir mümin olunabileceğin altını çizmiş olmaktadır. Buradan hareketle tebliğimizde Yesevî’nin tenkit ettiği meseleleri bütünlük içerisinde ele almaya çalışacağız. Ayrıca benzer konuları Mâturîdî’nin de eleştirdiğine işaret edeceğiz.
Keywords : Yesevî, Divân ı Hikmet, tenkit, ahlâk ı zemîme