BUHÂRÎ RİVÂYETİNDE ANAKRONİZM İDDİASI HZ. ALİ’NİN CEZALANDIRDIĞI ŞAHISLAR ZINDIKLAR MIYDI?

Authors : Ubeydullah EFE

Pages : 74-93

View : 16 | Download : 6

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma Hz. Ali (ö. 40/661) dönemi ile alakalı mevkûf bir rivayet üzerinden, Zındıklık hareketinin İslam tarihinde şöhret kazanmadan önceki safhası olan râşid halîfeler devrinde tanınırlığı hususuna ışık tutmayı hedeflemektedir. Başta Buhârî (ö. 256/870) olmak üzere hicrî ilk beş asır hadis âlimlerinden pek çoğunun eserlerinde naklettiği Hz. Ali ile ilgili bir rivayet hakkında ortaya çıkan lafzî ihtilaflar, bazı muasır araştırmacılar tarafından anakronizm çerçevesinde ele alınmıştır. Hz. Ali’nin huzuruna getirilen ve onun tarafından öldürülmeleri emredilen şahısların kimler olduğunun tespiti, zındıklığın ilk dönem İslam toplumunda bilinen bir olgu olup olmadığına dair bir fikir verecektir. Böylelikle Buhârî’nin rivayetine yöneltilen anakronizm iddialarının keyfiyeti de tahlil edilmiş olacaktır.
Keywords : anakronizm, mevkûf, hz ali, zındıklık, zenâdika