İl Düzeyinde Gerileme Süreci: Erzurum Örneği

Authors : Cevat GERNİ, Özge BUZDAĞLI, Ömer EMSEN

Pages : 1181-1206

Doi:10.16951/atauniiibd.752312

View : 15 | Download : 9

Publication Date : 2020-07-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada hemen her ülkenin büyüme/kalkınma sürecinde doğal ve/veya politik ekonomi tercihleri sonucu yaşanan bölgeler ve iller arası dengesizlikler Erzurum özelinde ele alınmış, yaşanan sosyo-ekonomik gerileme süreci Bursa ve Kocaeli illeri ile karşılaştırmalı olarak verilmiştir. Erzurum, XIX. yüzyılın sonu ve hatta I. Dünya Savaşına kadar ekonomik ve siyasal açıdan önemli bir merkez konumundayken savaş sonrası oluşan düzende genç cumhuriyetin Batı illeri merkezli kalkınma çabalarının bir yansıması olarak ekonomik düşüş yaşanmaya başlamıştır. Ancak, asıl düşüş 1979’da İslam Cumhuriyeti kuran ve Irak ile savaşmaya başlayan İran’a uygulanan ambargo ile gerçekleşmiş ve bu da şehrin canlılığını olumsuz yönde etkilemiştir. 24 Ocak 1980 Kararları ile politik iktisatta radikal dönüşüm ve 80’li yıllarda başlayan ayrılıkçı terör, Osmanlı’da üçüncü büyük gümrük kenti olan Erzurum’u hâlihazırda Türkiye’nin geri kalmış illeri seviyesine düşürmüştür. Bu gelişmelerin kaçınılmaz sonucu ortaya çıkan göç, aynı zamanda az gelişmişliği besleyen unsurlardan olmuştur. Çözüm arayışları içerisinde, kamunun genelde önemli bir ekonomik potansiyele sahip olan Doğuya ve özelde de Erzurum gibi kentlere ayırımcı politikalar izlemesi ve kalkınmanın sanayileşme ile eş anlamlı olduğu gerçeği dikkate alınarak karşılaştırmalı üstünlük yapısına uygun sanayileşmeye ağırlık verilmesi gerektiği ileri sürülebilir. Aksi takdirde, Doğudaki merkez illerdeki boşalma, çevre illerde de boşalmayı tetikleyecek ve bu süreç Türkiye’nin Batısında kalabalıklaşmayı ve metropol maliyetleri arttıracaktır.
Keywords : Az gelişmişlik, Kent ekonomileri, Erzurum