Diyarbakır Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzesi Deposunda Bulunan Bir Grup Mezar Taşı

Authors : Sahure YARİŞ

Pages : 407-428

Doi:10.31454/usb.476921

View : 12 | Download : 7

Publication Date : 2018-10-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Maddi kültür varlıklarımız içerisinde önemli bir yere sahip olan mezar taşları; tarih, sanat, edebiyat ve kültürel açıdan değerlidir. Türk-İslam sanatı açısından önemli bir grubu oluşturan bu eserler, hem geç anlaşılmış hem de gerektiği gibi korunamamıştır. Bu nedenle bir kısmı yok olup gitmiştir. Bir kısmı ise müze depolarında bulunmaktadır. Bu çalışmada Diyarbakır Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzesi deposunda bulunan on ikisi baştaşı, altı taştan biri ayaktaşı, ikisi çatma lahite ait yan taşı, üçü ise sanduka veya kapak taşı olmak üzere on sekiz mezar taşı incelenmiştir.  Çalışmada depoda yer alan mezar taşlarının yüzeylerinde bulunan kitabeler okunmuş, figürler sembolik açıdan değerlendirilip ikonografik olarak açıklanmaya çalışılmıştır. Kitabeli mezar taşları kronolojik bir düzen içerisinde sıralanmış ve kitabelerde yer alan isim, unvan, meslek, lakap, akrabalık bağları vb. gibi ifadeler açıklanmıştır. Yazı çeşitleri belirlenerek hangi teknikte yazıldıklarına dikkat çekilmiştir. Taşlar, form, malzeme ve süsleme özellikleriyle detaylı bir biçimde tanıtılmıştır. Türk-İslam sanatı içerisindeki yeri üzerinde durulmuş olan bu mezar taşlarının müzeye nereden getirildikleri belirtilerek kültürel, sanatsal çeşitlilik açısından dönemi içerisindeki yeri vurgulanmıştır.
Keywords : Diyarbakır, müze, mezar taşı, sembol, kitabe