ÖZEL GEREKSİNİMLİ ÇOCUĞA SAHİP AİLELERDE, AİLE İÇİ ROLLER VE ÇOCUĞU TANIMA BECERİLERİNİN AİLE YILMAZLIĞINA ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Authors : Uğur HASSAMANCIOĞLU, Ayşe AKIN, Ceren YOLDAŞ, Semra ŞAHİN

Pages : 1176-1200

Doi:10.33417/tsh.714363

View : 19 | Download : 7

Publication Date : 2020-07-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Planlanan bu çalışmada, özel gereksinimli çocuğu olan ailelerin yılmazlık düzeylerinin, çocuklarını tanıma becerilerinin ve aile içi rol dağılımlarının incelenmesi ve aralarındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda çalışmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Ankara’da özel eğitim kurumlarında bireysel eğitim alan özel gereksinimli çocukların aileleri oluşturmaktadır. Araştırmaya toplam 104 gönüllü anne ve baba katılmıştır. Ailelerin yılmazlık düzeylerini belirlemek üzere Aile Yılmazlığı Ölçeği insert ignore into journalissuearticles values(AYÖ);, çocuklarını tanıma becerilerini belirlemek üzere Çocuk Eğitimi Yeterliği Ölçeğinin insert ignore into journalissuearticles values(ÇEYÖ); ‘Çocuğu Tanıma’ alt ölçeği ve aile içi rol dağılımlarını belirlemek üzere Aile Değerlendirme Ölçeğinin insert ignore into journalissuearticles values(ADÖ); alt ölçeği ‘Roller’ kullanılmıştır. Veriler üzerinde betimsel istatistikler uygulanmıştır. Aile yılmazlık düzeyi, roller ve çocuğu tanıma becerileri arasındaki ilişkinin belirlenmesi üzerine korelasyon analizleri yapılmıştır. Aile içi rol dağılımları ve çocuğu tanıma becerilerinin aile yılmazlığı üzerindeki etkisini belirlemek üzere Çoklu Regresyon analizi kullanılmıştır. Sonuçlara göre; aile içi rollerin çocuğu tanıma becerisi ve aile yılmazlığıyla ve çocuğu tanıma becerisinin de aile yılmazlığı alt ölçeklerinden öz-yetkinlik ve kendini kontrolle ilişkili olduğu görülmüştür. Aile içi rollerin, çocuğu tanıma değişkenine göre aile yılmazlığı puanı üzerinde daha etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın sonuçları özel gereksinimli çocuğu olan ebeveynlerle gerçekleşecek diğer çalışmalar için pilot ve örnek bir çalışma olarak ele alınabilir.
Keywords : Özel gereksinim, özel gereksinimli çocuğa sahip aileler, aile yılmazlığı, aile içi roller, çocuğu tanıma becerileri