Kurumsallaşma ve Etikte Tünelleme: Dünyada Yaşanmış Skandalların İncelemesi

Authors : Burçak Kiziltan, Beyda Nur Yılmaz, Aslı Vural, Batuhan Eskicindil, Mehtap Açıkgöz

Pages : 46-61

View : 121 | Download : 132

Publication Date : 2024-09-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Çalışma işletmelerde tünellemenin nasıl gerçekleştiği, tünellemenin kurumsallaşma ve etik ilkeler açısından hangi sorunları ortaya çıkardığı ve bu sorunların önüne geçilmesi için hangi önlemlerin alınması gerektiğine dikkat çekmeyi amaçlamaktadır. Parmalat, Satyam ve Olympus gibi önemli skandalları inceleyen bu çalışma, tünellemenin bu skandallarda oynadığı rolü ortaya koymaktadır. Metodoloji: Bu çalışma, tünelleme kavramını ve işletmelerdeki etik dışı uygulamaları incelemiştir. Karşılaştırmalı vaka analizi yöntemi ile Parmalat, Satyam ve Olympus gibi önemli skandalları incelenmiş ve tünellemenin kurumsal yönetim ve etik ilkeler üzerindeki etkileri analiz edilmiştir. İşletmelerdeki tünelleme süreci, ortaya çıkan sorunlar ve etik dışı uygulamaların önlenmesi için gerekli iç denetim sistemleri tartışılmıştır. Bulgular: Vaka analizleri, tünellemenin çeşitli yöntemlerle yapılabileceği ve bu yöntemler arasında belirli ortak özellikler olduğunu göstermektedir. Parmalat, Satyam ve Olympus skandalı incelemesi, tünellemenin çeşitli yöntemlerle gerçekleştirildiği ortaya koymakta ve bu türler arasında finansal tabloların manipülasyonu, düşük faiz oranlarıyla kredi verilmesi, mal ve hizmetlerin fahiş fiyatlarla veya piyasa değerinin altında satışı ve işletme kârlarının yapay olarak düşük gösterilmesi yer almaktadır. Tünelleme türleri işletmenin yapısına, sektörüne ve yerel yasalara göre değişiklik göstermektedir. Vaka analizleri, zayıf kurumsal yönetim yapıları ve eksik denetim mekanizmaları olan işletmelerde daha sık tünelleme olduğunu göstermiştir. Etik dışı uygulamalar, denetim süreçlerinin yetersiz olması, yönetim kurullarının bağımsızlığı ve işletme etik ilkelerin yeterince benimsenmemesi nedeniyle ortaya çıkar. Sonuç ve Katkılar: Çalışma tünellemenin önlenmesinde etik standartların eşlik ettiği güçlü kurumsal yönetişim yapılarının gerekli olduğu, şeffaflık, hesap verebilirlik ve güçlü iç kontrol sistemlerinin tünelleme ilgili riskleri azaltmada önem arz ettiğini ortaya koymaktadır. Buna ek olarak hem çalışanlar hem de yöneticiler için düzenli etik eğitim ve kapsayıcı risk değerlendirmesi, tünelleme vakalarının azaltılmasına yardımcı olabilir. Çalışma, tünelleme kavramını Türkçe literatüre kazandırarak, gelecekte yapılacak araştırmalar için bir referans noktası oluşturmayı hedeflemektedir. Sınırlamalar: Çalışma yalnızca Parmalat, Satyam ve Olympus skandalları ile sınırlı kalmıştır. Farklı sektörlerde ve coğrafyalarda yaşanan diğer skandalların incelenmesi, bulguların genellenebilirliği açısından önemlidir. Karşılaştırmalı vaka analizi yöntemiyle yapılan bu çalışmada, bulguların nicel veri ile desteklenmesi sınırlı kalmıştır. Gelecekte yapılacak araştırmaların, nicel analizlerle bu bulguları desteklemesi, çalışmanın sonuçlarının genellenebilirliğini artırabilir.
Keywords : Kurumsal Etik, Muhasebe, İşletme Finansı, Yolsuzluk, Tünelleme