Makdisî’nin Ahsenü’t-Tekâsim’i Bağlamında Fıkıh Coğrafyası/Fıkhın Coğrafyası

Authors : Münteha MAŞALI

Pages : 63-106

View : 9 | Download : 9

Publication Date : 2016-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Ünlü coğrafya bilgini Makdisî, Ahsenü’t-tekâsîm fî ma’rifeti’l-ekâlîm isimli eserinde sair İslami ilimlerle ilgili olduğu gibi fıkıh ilmi ve tarihi kapsamında değerlendirilebilecek pek çok izah ve açıklamada bulunmakta, tahlil ve tespitini paylaş- maktadır. Bu çerçevede dördüncü asır İslam dünyasında mezheplerin bölgelere göre nasıl bir dağılım arz ettiği, ibâdât ve muâmelât başta olmak üzere fıkhı ilgilendiren konularda muhtelif bölgelerde ne gibi uygulamaların yürürlük kazandığı hususlarındaki gözlemleri içeren bu tespitler, bir taraftan fıkhın pratik hayata nasıl yansıdığını gözler önüne sermekte iken, diğer taraftan literatürde ele alınan teorik izah ve açıklamaların sağlamasını yapma imkânı vermektedir. İşte bu yazı, fıkhî konularda doğrudan bir kaynak olma vasfı taşımayan Ahsenü’t-Tekâsîm’in tazammun ettiği fıkhî değerlendirmelerin keşfini amaçlamakta, bu yönüyle de muayyen bir konunun incelenmesinde, direkt kaynaklardan olduğu kadar endirekt kaynaklardan da yararlanmanın önemine, hatta bu ikincil kaynakların kimi zaman tahmin edilenin ötesinde orijinal tespitleri barındırabileceğine işareti istihdaf etmekte, bunu yaparken tasvirî/deskriptif bir anlatımı esas almaktadır.
Keywords : Fıkıh, coğrafya, mezhep, IV asır