Necmeddîn et-Tûfî’nin el-İşârâtü’l-ilâhiyye ile’l-mebâhisi’l-usûliyye Adlı Eserindeki Metodu

Authors : Faysal Arpaguş

Pages : 33-60

Doi:10.56361/usul.1513694

View : 70 | Download : 65

Publication Date : 2024-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalede Necmeddîn et-Tûfî’nin (öl. 716/1316) el-İşârâtü’l-ilâhiyye ile’l-mebâhisi’l-usûliyye’sindeki metodu konu edilmiştir. Söz konusu amacı gerçekleştirebilmek için eserden dört örnek seçilmiştir. Bunlar; usule değinmeksizin âyetten anlaşılan manayı zikretme, âyetin izahında hadise ve bağlama yer verme, içtihat ve müellifin usûl-i dînin büyük kaidesi olarak nitelendirdiği kaderdir. Böyle bir tercihin aslî ve tâlî nedenleri vardır. Eserin kaleme alınmasında müellifin dile getirdiği usul temelli gerekçeyi çalışmaya yansıtabilmek, çalışmanın asıl amacıdır. Bu ise lehte ve aleyhteki delilleri gerekçeleri ile ortaya koymayı zorunlu kılmaktadır. Nitel araştırma veri analiz yönteminin kullanıldığı makalede şu bulgulara ulaşılmıştır: Tûfî’nin beyanına göre usûl-i dinin büyük kaidesi kader, usûl-i fıkhın ise umum ve husustur. Kur’an’ı baştan sona bu iki kaideyi gözeterek izah etme sözüne müellif, eserin sonuna kadar sadık kalmış; ancak her bir âyeti açıklamış değildir. el-İşârât’ın bir tefsir mi yoksa ulûmü’l-Kur’ân’a dair bir eser mi olduğu, onu değerlendirenin bakış açısına göre değişmektedir; çünkü bu, tefsir ve ulûmü’l-Kur’ân tabirlerinin tanımlarıyla alakalıdır. Her ikisine ihtimali olmakla birlikte son tahlilde tefsir olduğu fikri daha ağır basmaktadır.
Keywords : Tefsir, Necmeddîn et-Tûfî, el-İşârâtü’l-ilâhiyye, Yöntem, Tartışmalar