XIX. Yüzyıl Fakîhi Mısırlı Ahmed İbrâhim Bey’in Hayatı Eserleri ve İslam Hukukuna Katkısı

Authors : Mustafa Köseoğlu

Pages : 151-198

Doi:10.56361/usul.1515346

View : 61 | Download : 78

Publication Date : 2024-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Ahmed İbrâhim Bey (1874-1945) tarihleri arasında yaşamış modern dönemde İslam Hukuku’nun kanunlaştırma ve Kara Avrupası hukuk sistemine göre fıkıh birikimini düzenleme konusunda Mısır fıkıh ekolünün önde gelen simalarından birisidir. Hayatı boyunca çeşitli medreseler ve yükseköğretim kurumlarında İslam hukuku ve mukayeseli hukuk dersleri vermiştir. Özellikle yargılama usûl ve hukuku, aile hukuku (ahvâl-i şahsiyye), ticaret hukuku, vakıf ve miras hukuku dersleri okutmuştur Mısır medeni kanunu hazırlanırken kanunlaştırma komisyonlarında yer almıştır. İslam hukuku yerine Batı hukukunun iktibas edilmesine karşı çıkmış, bütün mezhepleri yeni bir bakış açısıyla ele alıp inceleyerek İslam hukukuna yeni bir soluk getirmiştir. Güncel dinî ve hukukî sorunların halledilebilmesi için her İslam ülkesinde asrın ihtiyacı ve insanların maslahatlarını önceleyen, dört mezhebin dışında diğer mezhep ve fakihlerin ictihadlarını bilen, maslahat ve makâsıd çerçevesinde onlardan istifade eden âlimlerin yanı sıra iktisat, sosyoloji ve tıb gibi sair ilimlerde de mahir olan, sabit ve donuk fikirli olmayıp ufku açık takva ehli bir fıkıh heyetinin kurulmasının önemini ilk defa belirten âlimlerdendir. Yetiştirmiş olduğu Muhammed Ebu Zehre, Ali el-Hafif ve Abdülvehhab Hallâf gibi öğrencileri, telif ettiği eserler ve kaleme aldığı makaleleriyle İslam Hukukunda tecdid akımının öncülerinden kabul edilmiştir.
Keywords : Ahmed İbrâhim Bey, İctihad, Taklid, İhtilâf, Kollektif İctihad