Yapay Sinir Ağı Kullanılarak CPT Tabanlı Sıvılaşma Değerlendirme Abağının Geliştirilmesi.

Authors : Bora SÖNMEZ, Gülseren DAĞDELENLER, Nazlı TUNAR ÖZCAN, Murat ERCANOĞLU, Harun SÖNMEZ

Pages : 45-59

Doi:10.17824/yrb.47944

View : 13 | Download : 4

Publication Date : 2015-12-23

Article Type : Research Paper

Abstract :Depremler sırasında suya doygun kohezyonsuz insert ignore into journalissuearticles values(veya düşük kohezyonlu); zeminlerde gelişen sıvılaşma olayı etkilediğialanlarda yapısal hasarları arttırarak çok sayıda can ve mal kayıplarına neden olmaktadır. Yeraltı su seviyesininyüzeye yakın olduğu ve depremselliği yüksek bölgelerdeki suya doygun kumlu ve siltli toprak zeminlerin,sıvılaşmaya olan yatkınlığı bilinmektedir. Bununla birlikte, bu tür zeminlerde zeminin sıkılığını da yansıtan standartpenetrasyon testi insert ignore into journalissuearticles values(SPT); ve/veya konik penetrasyon testi insert ignore into journalissuearticles values(CPT);, makaslama dalgası hızı insert ignore into journalissuearticles values(Vs); gibi yerinde uygulanandeney verilerinin de girdi olarak kullanıldığı yöntemlerle zeminlerin sıvılaşmaya karşı güvenlik katsayısı insert ignore into journalissuearticles values(FL); hesaplanabilmektedir.SPT, CPT ve Vs verilerini girdi olarak kullanan bu yöntemler ampirik yaklaşımlar olup, her ampirikyöntemde olduğu gibi artan veri sayısına bağlı olarak bu yöntemler de gelişmeye açıktırlar. Bu ampirik yaklaşımlarınşekillendirilmesinde kullanılan veriler sıvılaşmaya duyarlı alanlarda meydana gelen depremler sonucunda eldeedildikleri için, yapay olarak üretilmeleri zor olup, bu nedenle verilerin bilimsel değerleri de oldukça yüksektir. SPT,CPT ve Vs verilerinin girdi olarak kullanıldığı üç yöntemde de sıvılaşmanın varlığı ile yokluğu arasındaki sınır eğrilerimevcut gerçek verilere uydurularak çizilmiş olup, analizlerde kullanılmak üzere bazı eşitliklerle tanımlanmışlardır.Diğer bir ifadeyle, bu eğrisel sınırların çizilmesinde analitik insert ignore into journalissuearticles values(veya bir hesabı dikkate alan); yaklaşımdan ziyade veriyedayalı uzmanların görüşleri kullanılmıştır.Bu çalışma kapsamında, 1999 yılında Tayvan’daki Chi-Chi depremi sonrasında CPT deneylerinin de yapıldığı, sıvılaşmagözlenen ve gözlenmeyen sahalara ait olan ve Ku vd. insert ignore into journalissuearticles values(2004); tarafından raporlanan veri tabanı kullanılmıştır.Robertson ve Wride insert ignore into journalissuearticles values(1998); tarafından önerilen CPT tabanlı yaklaşımdaki normalize edilmiş konik uç direnci insert ignore into journalissuearticles values(qc1N);ve çevrimsel gerilim oranı insert ignore into journalissuearticles values(CSR7.5); girdi parametreleri olarak kullanılırken, sıvılaşmanın varlık insert ignore into journalissuearticles values(1); ve yokluk insert ignore into journalissuearticles values(0); bilgisiise çıktı olarak kullanılmıştır. qc1N ve CSR7.5 girdilerine bağlı olarak sıvılaşmanın varlığı insert ignore into journalissuearticles values(1); veya yokluğu insert ignore into journalissuearticles values(0); bilgisineanalitik olarak ulaşmak için son yıllarda yerbilimleri alanında da başarıyla uygulanan yapay sinir ağı insert ignore into journalissuearticles values(Artificial NeuralNetwork, ANN); öğrenme yöntemi kullanılmıştır. Öğrenme aşamasının devamında ise CPT tabanlı abaktaki qc1N veCSR7.5 değerlerinin olası kombinasyonları ANN modelinde girdi parametresi olarak kullanılarak 1 ile 0 arasında çıktıolarak elde edilen sıvılaşma varlığı veya yokluğuna yatkınlık değerleri ile hesaplanmıştır. Öğrenme sonrasında ANNmodeliyle tüm abağı kapsayarak üretilen veri seti kullanılarak CPT tabanlı sıvılaşma değerlendirme abağı geliştirilmiştir.
Keywords : Sıvılaşma, standart penetrasyon testi, konik penetrasyon testi, makaslama dalga hızı, yapay