30 Ekim 1983 Horasan-Narman Depremi (Ms=6.8) Yırtılma Özelliklerinin Telesismik Sonlu-Fay Modellemesi Yoluyla İncelenmesi

Authors : Ayşe Güneş, Hatice Durmuş, Murat Utkucu

Pages : 0-0

Doi:10.17824/yrb.01166

View : 11 | Download : 4

Publication Date : 2016-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :30 Ekim 1983 Horasan-Narman depremi insert ignore into journalissuearticles values(Ms=6.8); Kuzeydoğu Anadolu Fay Zonu üzerinde meydana gelmiştir. Çeşitli sismoloji kuruluşları ve araştırmacılarca yapılan önceki nokta-kaynak dalga şekli analizleri, faylanmanın KD-GB uzanımlı bir fay boyunca sol yanal doğrultu atımlı olduğunu göstermiştir. Bu çalışma, odaktan 28º ve 92º arasında episantral uzaklıklarda yer alan 17 adet GSN insert ignore into journalissuearticles values(Global Seismographic Network); istasyonu tarafından kaydedilmiş telesismik uzun-periyod P dalga şekilleri ve Kikuchi vd. insert ignore into journalissuearticles values(2003); tarafından geliştirilmiş bir sonlu-fay ters çözüm yöntemi ile sonlu-fay kayma dağılım modelinin bulunmasını amaçlamaktadır. Buna göre 45 km uzunluğunda ve 20 km genişliğinde bir model fay düzlemi, doğrultu ve eğim boyunca sırasıyla 10 ve 5 adet nokta-kaynak kullanılarak tanımlanmıştır insert ignore into journalissuearticles values(nokta-kaynak aralıkları eşit ve 5 km’dir);. Pınar insert ignore into journalissuearticles values(1995); tarafından verilen kaynak parametreleri model fay düzleminin başlangıç doğrultu insert ignore into journalissuearticles values(231º);, eğim insert ignore into journalissuearticles values(80º); ve kayma açısı insert ignore into journalissuearticles values(21º); değerleri olarak seçilmiştir. Çalışmada odak derinliği 16 km alınmasına rağmen, hem AFAD insert ignore into journalissuearticles values(Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı); hem de ISC insert ignore into journalissuearticles values(International Seismological Center); tarafından hesaplanmış episantr lokasyonları, yırtılmanın hangi yöne yayıldığının verice öncellendiğini araştırmak için ters çözümlerde denenmiştir. Buna göre AFAD lokasyonunun insert ignore into journalissuearticles values(KD’ya tek taraflı yırtılma yayılımının);, yüzey kırıkları uzanımı ve artçı deprem dağılımı gibi gözlemleri daha iyi açıklayan bir sonuç verdiği görülmüştür. Ters çözüm sonuçları, yırtılmanın küçük bir ters faylanma bileşenli sol-yanal doğrultu atımlı faylanma ve çoğunlukla derinde olduğunu, doğrultu boyunca yan yana yerleşmiş iki pürüzün yenilmesi ile kontrol edildiğini ve 15 km GB’ya ve 30 km de KD’ya yayıldığını önermektedir. Büyük olan, GB’daki ve 20 km x 10 km yırtılma alanlı pürüz yaklaşık 3.5 m’lik en büyük kaymaya sahiptir ve yırtılması esas olarak odağın GB’sında kalmaktadır. Odağın KD’sundaki pürüz 3 m’lik en büyük kayma ile 15 km x 10 km’lik bir yırtılma alanını örtmektedir. Yırtılma modeli tüm fay boyunca normal faylanma bileşenli 0.5-1.5 m’lik bir sığ kaymayı gerektirmektedir. Bu sonuç yırtılma boyunca karşılaştırılabilir yer değiştirme genliğinde yüzey kırıkları gözlemi ile uyumlu olmasına rağmen, normal kayma bileşeni beklenmedik olarak düşünülmüş ve uzun periyod verilerin düşük çözünürlüğü ile ilişkilendirilmiştir. Yırtılma modeli için hesaplanan sismik moment 4.4 x 1019 Nm’dir insert ignore into journalissuearticles values(Mw≈7.0);.  
Keywords : Doğu Türkiye, kayma dağılımı, 30 Ekim 1983 Horasan Narman depremi, sonlu fay modeli