Maden Karmaşığı’ndaki (Çatak-Van) Yastık Yapılı Bazaltların Kökeni: Petrografik ve Jeokimyasal Yaklaşım

Authors : Tijen Üner

Pages : 227-246

Doi:10.17824/yerbilimleri.1440128

View : 101 | Download : 86

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışma alanı (Çatak-Van), farklı yaş ve litolojilere sahip birimlerin tektonik olarak bir arada bulunduğu, Güneydoğu Anadolu Orojenik Kuşağı içerisinde yer almaktadır. Bitlis Masifi ile tektonik olarak birlikte yer alan Maden Karmaşığı, bölgede Orta Eosen yaşlı volkanik ve sedimanter birimlerle temsil edilmektedir. Bu çalışmada, Çatak-Van bölgesinde Maden Karmaşığı volkanik birimlerinden alınan örnekler, karmaşıktaki bazaltların oluşum mekanizmasının ortaya konulması amacıyla incelenmiştir. Alınan örnekler üzerinden yapılan petrografik incelemeler sonucunda, bazaltlarda düşük dereceli metamorfizma ve hidrotermal alterasyonun etkileri jeokimyasal çalışmalarla da desteklenmiştir. Jeokimyasal çalışmalara göre, bölgede gözlenen yastık yapılı bazaltik kayaçlar, subalkalin-toleyitik özellik sunmaktadır. Maden Karmaşığı’na ait bu yastık bazaltlar, %10’luk granat fasiyesi ve %90’lık spinel fasiyesinden gelen eriyik fraksiyonlarının karışmasından oluşmuştur. Jeokimyasal olarak, Th, Ta, Nb bakımından hafif bir zenginleşme ve hafif nadir toprak elementleri (LREE) [(La/Yb)N=2.1-3.6] bakımından da kısmen zengin birleşimde olmaları bu kayaların tüketilmiş bir kaynağa ek olarak, daha zengin bir kimyaya sahip tüketilmemiş bir kaynaktan katkı aldığını göstermektedir. Yapılan çalışmalar sonucunda, bölgede gözlenen yastık bazaltlarının ana ve iz element verileri birbirine benzer özellik sunmaktadır. yastık bazaltlarında gözlenen benzer özellikler, bölgede gözlenen bazaltları oluşturan magmanın aynı kaynaktan ve benzer süreçlerden etkilenmiş olabileceği söylenebilir.
Keywords : Alterasyon, E-MORB, Güneydoğu Anadolu, Yastık bazaltlar, Zenginleşme