Dönemlendirme Çalışmaları ve Osmanlı-Türk Müziği Tarihyazımı: Bir Bilanço Denemesi

Authors : Hasan Baran FIRAT

Pages : 145-164

Doi:10.53979/yillik.2019.8

View : 12 | Download : 8

Publication Date : 2019-12-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Geniş bir zaman dilimi üzerine yoğunlaşan tarih çalışmaları için dönemlendirme neredeyse kaçınılmaz bir tartışma başlığı niteliğindedir. Buna rağmen dönemlendirmeyi tarihyazımında başlı başına bir yöntem olarak ele alan inceleme sayısı oldukça kısıtlıdır. Bu nedenle çoğu zaman, uzun zaman dilimleri üzerinde çalışan araştırmacılar kendi dönemlendirme teorilerini geliştirmek zorunda kalmıştır. Bu çerçeveden Osmanlı-Türk müziğine bakıldığında ise dönemlendirmenin yine oldukça tartışmalı bir başlık olduğu kolaylıkla söylenebilir. Bu çalışmada dönemlendirmenin bu tartışmalı yönleri gerek tarihyazımı gerekse de Osmanlı- Türk müziği ve kültürü çalışmaları üzerinde ele alınmıştır. İlk bölümde araştırmanın genel kapsamını çizdikten sonra, ikinci bölümde tarih, mimari ve müzik alanlarında bugüne kadar ortaya atılmış dönemlendirme önerilerinin bir bilançosu çıkarılarak, Osmanlı-Türk müziğinde dönemlendirmenin önemine dikkat çekilmeye çalışılmıştır. Öne çıkan bazı dönemlendirme başlıkları ile çokça tartışılan kaynak verisinin genişletilmesi fenomeni üzerinde durulması amaçlanmıştır. Başta Fernand Braudel ve Reinhart Koselleck olmak üzere tarihsel zaman teorisi üzerinde çalışan bazı araştırmacıların yaklaşımlarını referans alarak Osmanlı-Türk müziğinde dönemlendirmeye nasıl yaklaşılabileceği üzerine bir yol haritası çıkarılmaya çalışılmıştır. Makale Osmanlı-Türk müziği ve kültür tarihi dönemlendirmesi üzerine öncelikli bazı tartışma konularına dikkat çektikten sonra, bu tartışmaların tarihsel icra mefhumu ile olan ilişkisine değinerek sonlanmaktadır.
Keywords : dönemlendirme, tarihsel zaman, Osmanlı Türk müziği, üslup