ORTADOĞU’DA FRANSIZ EMPERYALİZMİ: FRANSIZ MANDA YÖNETİMİ DÖNEMİNDE SURİYE (1920-1946)

Authors : Ali DEMİREL

Pages : 69-89

View : 20 | Download : 9

Publication Date : 2019-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, 1920-1946 yılları arasında Fransız mandası olarak yönetilen Suriye'de, Fransız idaresinin uyguladığı siyasi, ekonomi ve kültür politikalarını incelemektedir. Suriye'deki siyasi, sosyal ve iktisadi hayatın her alanına nüfuz eden Fransız politikalarının temel odak noktasını, etnik ve mezhepsel ayrılıklar ve bölgesel çatışmalar oluşturmuştur. Genel olarak 'böl ve yönet' anlayışıyla hareket eden Fransız yönetimi, Suriye'de farklı etnik ve mezhepsel temellere dayanan dört bölgesel devlet kurmuşlar ve böylece, Suriyelilerin siyasi birlik ve bütünlük içinde kendilerine karşı harekete geçmelerini engellemeyi hedeflemişlerdir. Fransız yönetimi, manda yönetimi boyunca Suriye’deki bütün ekonomik faaliyetlerin denetimini de kendi ellerinde tutmuş, kendi para birimi olan Frank'ı ticari faaliyetlerin merkezine koymuştur. Fransız manda yönetiminin yön verdiği ekonomik sistemde sadece büyük toprak sahipleri kâr edebilmiş, küçük toprak sahipleri ve köylüler ise çok kötü şartlarda yaşamak zorunda kalmışlardır. Ayrıca, yirmi beş yıldan fazla bir süre Suriye'de kalan Fransız idaresi, bölgede uyguladıkları eğitim ve kültür politikalarıyla halkı adeta kültürel asimilasyona maruz bırakmışlardır. Okullarda Suriye tarihi yerine, Fransız tarihinin okutulması ve Fransızcanın belli bir süre zorunlu dil haline getirilmesi, Fransız manda idaresinin Suriye'de beyin yıkama politikalarından sadece birkaçıdır. Bu makalede, Fransız manda idaresinin 1920-1946 yılları arasında Suriye’de uyguladığı sömürge politikaları analitik bir bakış açısıyla ele alınmıştır. Ayrıca, üzerinden yaklaşık yüz yıl geçmiş olmasına rağmen, bu politikaların etkilerinin bölgede hala nasıl hissedildiği ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu noktadan hareketle söz konusu çalışma, yaklaşık on yıldır devam eden Suriye’deki iç savaşın temel sebeplerini ve bölgede meydana gelen diğer gelişmeleri, Fransız idaresinin sömürge politikaları ışığında, çok daha farklı bir bakış açısıyla değerlendirmeyi amaçlamaktadır.
Keywords : Ortadoğu, Fransız Emperyalizmi, Fransız Mandası, Suriyede Ekonomi, Siyasi Hayat, Arap Milliyetçiliği