POLITICS OF SUFISM IN THE OTTOMAN EMPIRE: A COMPARATIVE ANALYSIS

Authors : Talha KÖSEOĞLU

Pages : 97-112

Doi:10.52735/bellek.1191079

View : 14 | Download : 9

Publication Date : 2022-12-31

Article Type : Review Paper

Abstract :Tasavvufi hareketler ve tarikatlar, kültürel ve entelektüel hayattaki önemlerinin yanı sıra, Osmanlı İmparatorluğu’ndaki sosyal ve siyasi oluşumun yeniden üretilmesine ve dönüştürülmesine büyük katkı sağlamıştır. Tarikatları Ortaçağ boyunca durağan/değişmeyen dini hareketler olarak tanımlayan ve İmparatorluğun derin sosyal ve siyasi dönüşümler geçirdiği erken modern çağda siyasi gerilemenin ve sosyal çürümenin nedenlerinden biri olarak tanımlayan önceki araştırmaların aksine; revizyonist çalışmalar, tarikatları tarihselleştirmenin, iç dinamiklerindeki dönüşümleri ve tarihin akışı içinde değişen pozisyonlarını anlamanın önemini vurgulamaktadır. Bu makalede, Osmanlı İmparatorluğu\`ndaki tasavvuf hareketleriyle ilgili üç kitabı analiz edeceğim: Dina Le Gall’in 2005 tarihli kitabı A Culture of Sufism: Naqshbandis in the Ottoman World, 1450-1700 insert ignore into journalissuearticles values(Bir Tasavvuf Kültürü: Osmanlı Dünyasında Nakşibendiler, 1450-1700);; John J. Curry’nin 2010 tarihli kitabı The Transformation of Muslim Mystical Thought in the Ottoman Empire: The Rise of the Halveti Order, 1350-1650 insert ignore into journalissuearticles values(Osmanlı İmparatorluğu’nda Müslüman Tasavvufi Düşüncenin Dönüşümü: Halveti Tarikatı’nın Yükselişi, 1350-1650);; ve Ahmet T. Karamustafa’nın 1994 tarihli kitabı God’s Unruly Friends: Dervish Groups in the Islamic Later Middle Period, 1200-1550 insert ignore into journalissuearticles values(Tanrı’nın Kuraltanımaz Dostları: İslam Dünyasında Derviş Toplulukları, 1200-1550);. Makale, tarikatların tarihinin yeterli bir şekilde anlaşılmasının, siyasi koşulları ve tarikatlar ile siyasi otoriteler arasındaki ilişkiyi hesaba katmayı gerektirdiğini savunuyor. İslami ve tasavvufi hareketlerin iç dinamiklerindeki değişimleri ve süreklilikleri, bunların toplumsal konumlarını ve siyasallaşmalarını açıklamak için yalnızca siyasi aktörlerle tasavvuf zaviyeleri ve şeyhlerinin kişisel ilişkilerini değil, aynı zamanda bu ilişkileri dönüştüren geniş siyasi çerçeve ve sosyal koşullar da tarihçi tarafından için ele alınmalıdır.
Keywords : Tasavvuf, Osmanlı tarihi, erken modern dönem, tarikatlar, tarih yazımı