Pozitivizmin Doğrulama ve Yanlışlama İlkeleri Ekseninde Modern Bilimin Bilgiyi Metafizikten Arındırma İdeali

Authors : Deniz KURTYİLMAZ

Pages : 15-33

View : 13 | Download : 8

Publication Date : 2018-06-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Modern felsefi düşüncede değişime uğrayan kavramlardan biri de bilim olmuştur. Öncesinde, anlamlı kozmosu meydana getiren ilkeyi kavrama çabasını ifade eden bilim, yeni çağla birlikte, hakikati bütünüyle kavramaya ve teorileştirmeye muktedir aklın metafizikten arınmış bir faaliyeti olarak görülmeye başlanmıştır. Söz konusu değişim, bilginin, kanıtlanamayan metafizik önermelerden nasıl kurtulabileceği problemini gündeme getirmiş ve bilimin nesnelliğini tartışmaya açmıştır. Bu anlamda, temeli ampirizme dayanan pozitivist anlayış öne çıkıp nihai noktasına mantıksal pozitivizmle ulaşırken, doğrulama ilkesi de bilimin ilk nesnellik ölçütü olmuştur. Bilim felsefecisi Karl Popper ise doğrulama ilkesini yetersiz bulmuş ve yanlışlama ilkesini alternatif bir nesnellik ölçütü olarak sunmuştur. Çalışmamız, modern bilimin bilgiyi metafizikten kurtarma idealini, tarihi süreci mercek altına almak yoluyla ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bunun için, önce modern bilimin felsefi temelleri ve ampirizm incelenmiştir. Mantıksal pozitivistlerin doğrulama ilkesini ve ardından Popper’ın yanlışlama ilkesini ele alan çalışmamız, modern bilimin, bilgiyi metafizikten arındırmak adına kendi varlık alanını kısıtlamak zorunda kaldığını öne sürmektedir.
Keywords : Modern bilim, ampirizm, pozitivizm, doğrulama, yanlışlama