Ma’bed el-Cühenî’nin Rivayetleri Üzerine Bazı Mülahazalar -Tahriç-Sened Özelinde-

Authors : Macit DEMİRER

Pages : 77-106

View : 12 | Download : 5

Publication Date : 2018-06-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Tâbiînden olan Mab’ed el-Cühenî İslâm düşünce tarihinde ilk muhâliflerden birisi olarak kabul edilmektedir. Onun böyle kabul edilmesinde özellikle kaderi inkâr ettiği yönündeki fikir önemli bir yer tutar. Ona isnad edilen bu fikir asırlarca gündemdeki yerini korumuş ve Ma’bed el-Cühenî dendiğinde ilk akla gelen onun bu yönü olmuştur. Nedense onun rivayetlerinin olup olmadığı, hangi sahâbî veya tâbiînden rivayette bulunduğu, rivayetlerinin sıhhat durumlarının neler olduğu, rivayetlerinin genel olarak hangi konuları içerdiği vb. hususlar ise pek gündeme gelmemiştir. Oysa ilk devirde, sahâbînin çoğunun hayatta olduğu bir zaman diliminde yaşaması, birçok sahâbî ve tâbiîn ile görüşmesi, devlet yöneticileri ile yakın bir ilişki içerisinde olması ve aynı zamanda toplum nezdinde tanınan birisi olması onun rivayetlerinin önemini artırmaktadır. Onun rivayetlerinin tespitinde sadece hadis kaynakları ile yetinilmemiş, tarih ve tabakât kitaplarından da istifade edilmiştir. Bu makalede ona ait olduğu tespit edilen rivayetlerin kimlerden nakledildiği ve ne tür rivayetler olduğu belirlenmiş olup ayrıca onların sıhhat durumlarına senet açısından işaret edilmiştir.
Keywords : Mabed el Cühenî, sahâbe, hadis, râvî, rivâyet