Ignaz Goldzıher’in ‘İslam Kültürü ve Araştırmaları I-II’ Eseri Bağlamında Hz. Peygamber ve Hadisler Hakkındaki Görüşlerine Yeniden Bakış

Authors : İlyas CANİKLİ

Pages : 339-364

Doi:10.33460/beuifd.787286

View : 16 | Download : 7

Publication Date : 2020-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Oryantalizm genelde Batılıların Doğu halklarının kültürünü özelde de İslam kültürünü inceledikleri alanı ifade eden bir kavramdır. Oryantalistler, Batılı ilim adamlarının kendi dinî kaynaklarını incelemek için geliştirdikleri yöntemi, İslami kaynaklara da uygulama yolunu benimsemişlerdir. Bunların başında Yahudi asıllı Macar şarkiyatçı İgnaz Goldziher (1850-1921) gelmektedir. O, Batı’da hadisleri ilk defa sistemli bir şekilde tenkide tabi tutan kişidir. Goldziher “Muhammedanische Studien” isimli eserinin ikinci cildinde ağırlıklı olarak hadis konularına yer vermiş ve hadislerin tarihlendirilmesi hususunda metin eksenli bir yaklaşımı esas almıştır. O bu eserinde, hadislerin isnadının varlığından söz etmekle beraber, hadislerin değerlendirilmesinde isnadı itibar edilir bir unsur olarak görmemiştir. İslam kültürü üzerine yaptığı çok sayıdaki çalışmalarıyla Batı dünyasında meşhur olan Goldziher, kendinden sonra gelen Batılı araştırmacıların da bu konuda yolunu açmıştır. Ülkemiz başta olmak üzere İslam dünyasında, onun tarihselci yaklaşımı ve “Eski Ahid” tenkid metodunu esas alan çalışmaları bu alanda çalışan ilim adamlarının gündeminde olmuştur. Bu makale çalışmasında Goldziher’in “Muhammedanische Studien” isimli eseri bağlamında; Hz. Peygamber ve hadisler hakkındaki görüşlerinin kritiği yapılıp, daha sonraki dönemlerde elde ettiği eser ve veriler çerçevesinde, kaleme aldığı makaleleri doğrultusunda, yeni tespit ve görüşlerindeki birtakım değişiklerin neler olduğu gibi hususlar ele alınacaktır. Ayrıca onun hadis ve sünnet hakkındaki görüş değişikliklerinin mahiyetine vurgu yapılacaktır.
Keywords : Goldziher, Hz Peygamber, Hadis, İslam Kültürü, Kritik