AZERBAYCAN HUKUKUNDA YENİ ANAYASA ŞİKÂYETİ MODELİ

Authors : Royal Maharramov

Pages : 300-316

Doi:10.14514/beykozad.1537410

View : 5 | Download : 1

Publication Date : 2024-12-26

Article Type : Research Paper

Abstract :14 Temmuz 2023 tarihinde Azerbaycan\\\'da yürürlüğe giren 981-VIQD numaralı kanun, Azerbaycan Anayasa Mahkemesi\\\'nin anayasa şikâyeti mekanizmasını köklü bir şekilde değiştirmiştir. Bu değişiklikler, Azerbaycan hukuk sisteminde insan hakları ve özgürlüklerin korunması bağlamında önemli bir dönüşüm anlamına gelmektedir. Araştırma, bu değişikliklerin içeriğini ve etkilerini anlamak amacıyla üç ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, Azerbaycan Anayasa Mahkemesi’nin Azerbaycan serüveni açıklanmıştır. Genel olarak ulusal hukuk kapsamında insan hak ve özgürlüklerin korunmasında hem Anayasa Mahkemesinin kurulduğu hem de öncesi durum açıklanmıştır. Daha sonra anayasa şikayeti kurumunun neden etkisiz bir hak arama yolu olduğu araştırılmıştır. Bazı konuların (ek temyiz şikayetini) etkisizlik nedenleri arasında incelemenin daha doğru olacağı kanısına varılmıştır. İkinci bölümde, 14 Temmuz 2023 tarihinde yapılan değişiklikle birlikte gelen actio popularis şikayet örneği araştırılmıştır. Avrupa\\\'da bu mekanizmanın nasıl uygulandığına dair örnekler olarak Polonya ve daha önce actio popularis uygulamış olan Macaristan\\\'ın hukuki pratikleri değerlendirilmiştir. Azerbaycan Anayasa Mahkemesi\\\'nin son iki anayasa şikâyeti bu çerçevede karşılaştırılarak değişikliklerin etkileri ve potansiyel sonuçları ortaya konmuştur. Son olarak üçüncü bölümde, Azerbaycan Anayasa Mahkemesi\\\'ne sunulan davalardan birinin dilekçesi ve ek belgeleri üzerinden detaylı bir tartışma yapılmıştır. Bu tartışma, gelecekte Anayasa Mahkemesi\\\'nin nasıl bir yol izleyeceği ve yeni düzenlemelerin uygulama pratiklerine olan etkileri hakkında öngörülerde bulunmayı amaçlamaktadır.
Keywords : anayasa şikayeti, Anayasa Mahkemesi, Azerbaycan Anayasası, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Actio popularis