Manas Destanı’ndaki İktisadi Unsurlar ve İktisadi Zihniyet

Authors : Hasan ATİK

Pages : 64-70

Doi:10.47257/busad.736312

View : 11 | Download : 7

Publication Date : 2020-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Manas Destanı; Kırgızların, dış düşmanları Kalmuklar ve Çinliler ile yaptıkları savaşların ve kendi içlerindeki mücadele ve karışıklıkların anlatıldığı manzum bir eserdir. Dünya tarihinin 1000 yıllık serüvenine şahitlik eden bu destan, asırlarca nesilden nesile aktarılarak bugünlere kadar gelmiştir. Manas destanı, derin psikolojik motifler açısından zengindir. Destanda, halkın memleket, zorluk, medeniyet, ulus hakkındaki düşünceleri ile sevgi, refah, idare ve ölüm gibi anlayışları da yer almaktadır. Manas Destanı’nda bahsedilen psikolojik imkânların kuvveti ve destanın her yüzyılda yenilenerek devam etmesi, gelenek ve göreneklerin değişim ve gelişimini yakalama imkânını vermektedir. İnsanların doğayla ve toplumla girdiği münasebet ve bunlara karşı takındığı tavrı, dönemin iktisadî yapısını ve zihniyetini yansıtmaktadır. Çalışmada, Tuncer Gülensoy’un Türkiye Türkçesine çevirmiş olduğu Manas Destanı, üç ölçüt (madde, çevre, zaman) içinde incelenmiş olup, çeşitli başlıklar altında değerlendirilmiştir. Bu çalışmada, “Manas Destanı”ndaki mısralardan hareketle, bazı iktisadi terimler, iktisadi faaliyetler ve sosyal ilişkiler ifade edilmiştir. Manas Destanı’nda toplumun maddeye karşı tavrı, mülkiyet anlayışı, toplumsal ilişkilerin madde üzerindeki tesiri incelenmiştir. Manas destanında ekonomi, sosyal ilişkiler bütünü içinde, ondan ayrılmayacak biçimde yerleşmiştir. Ekonomik davranış ve onun sonuçlarını belirleyen şey, toplumu oluşturan kurallar bütünü içindedir. Ekonomik faaliyet, insanın toplumsal ve doğal çevresiyle ilişkilerini düzenleyen, insan tarafından kurulmuş bir süreç olarak ele alınmıştır.
Keywords : Manas Destanı, İktisat, İktisadi Zihniyet, Sosyal İlişkiler, Toplumsallık