İbn Haldun’un Emek Anlayışı: Marx ile Karşılaştırmalı bir İnceleme

Authors : Cemal İYEM, Fatma Zehra YILDIZ, Derya GÜL ÖZTÜRK

Pages : 167-186

View : 16 | Download : 9

Publication Date : 2019-12-16

Article Type : Review Paper

Abstract :Sosyoloji, iktisat, felsefe gibi farklı disiplinlere ilham kaynağı olan 14. yüzyıl düşünürü İbn Haldun’un emek anlayışı alana önemli katkılar sunmaktadır. Marx’la birlikte sistematik hale gelen pek çok emek söyleminin yüzyıllarca önce İbn Haldun tarafından Mukaddimede incelenmesi araştırma probleminin oluşmasında önem taşımaktadır. Araştırmanın ana amacı, İbn Haldun ve Marx’ın emek anlayışlarını karşılaştırmalı olarak incelemektir. Ana problem, “İbn Haldun ve Marx’ın emek anlayışlarında ne tür farklılıklar/benzerlikler bulunmaktadır?” ifadesidir. Emek tartışmalarına farklı bir bakış açısı getiren bu çalışmada, nitel bir yaklaşım benimsenerek Mukaddime adlı eser derinlemesine incelenmiş, emeğe ilişkin verilerden kod listesi oluşturulmuştur. Elde edilen veriler içerik analiziyle değerlendirilerek Marx ve İbn Haldun’un emek anlayışları karşılaştırmalı olarak sunulmuştur. Araştırmanın sonucuna göre, İbn Haldun ve Marx’ın iş bölümünde farklı anlayışlara sahip oldukları, işçi ücretlerine yaklaşımlarının farklılaştığı, emeğin servetin kaynağı olarak görülmesi bakımından emek değer kuramında benzer görüşlere sahip oldukları, çalışmaya farklı anlamlar yükledikleri ve yabancılaşmayı baskıyla ilişkilendirdikleri belirlenmiştir. İbn Haldun, ibadete dönüşen emeği vurgularken Marx yabancılaşmış emeği vurgulamaktadır.
Keywords : İbn Haldun, Marx, Emek, Çalışma