Kapitalizm, Biyoiktidar ve Özne

Authors : Hamdi Gökçe ZABUNOĞLU

Pages : 231-256

View : 12 | Download : 14

Publication Date : 2021-11-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Çağdaş kapitalizm ile özgünlük arasındaki ilişkinin herhangi bir ince-lemesinin, özne meselesini ve modern benliğin oluşum şeklini dikkate alması gerekir. Bunu yapmak için, kapitalizmin biyopolitik bir üretim tarzı olduğunu kabul etmeliyiz. Bu yaklaşım, Foucault tarafından sunu-lan kavramsal çerçeveyi daha ciddiye alır ve onu kapitalizmin ekono-mik süreçleriyle ilişkilendirir. Bu makalede, endüstriyel kapitalizmin rolünü incelemek için kapitalizm ve biyoiktidar arasındaki karmaşık ilişkinin kapsamlı bir yorumu sunulmaktadır. Bunun için Foucault’nun disiplin ve biyoiktidar kategorilerinden ve kapitalizmin ilk aşamalarında hüküm süren liberal yönetimsellik tartışmasından yararlanılmıştır. Ma-kalede, endüstriyel üretimin ve liberal yönetimin egemen olduğu kapi-talizmin ilk aşamalarının, bireylerin panoptik gözetimi ve bir yönetim alanı olarak "sosyal"in ortaya çıkışı tarafından karakterize edildiği ileri sürülmektedir. Kapitalizm özünde biyopolitiktir. Çünkü kapitalizm, bireylerin ve nüfusun uysallığını sağlayan, mevcut iş gücünün niteliği-ni ve miktarını artıran ve onları ekonomik süreçlere göre ayarlayan disipline ve buna uygun düzenlenmelere dayanmaktadır. Disiplin me-kanizmaları ve sosyal yönetim, birbirini birlikte belirleyen homojenleş-tirme teknolojileri olarak işlev görür. Disiplin mekanizmaları, özneyi belirli bedensel ve ahlaki normlara göre kişiselleştirir ve normalleştirir. Çalışmada endüstriyel kapitalizmin, tüm toplumsal bedenin homojen-leşmesine yol açtığı sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords : biyopolitika, biyoiktidar, özne, endüsti kapitalizmi, disiplinci iktidar