PCA Esaslı Hibrit ANFIS-Taguchi Yöntemi ile Kan Bankası için Talep Tahmini

Authors : Seda Hatice GÖKLER, Semra BORAN

Pages : 225-233

Doi:10.17671/gazibtd.580530

View : 16 | Download : 6

Publication Date : 2020-07-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Kan; hastalıklar, ameliyatlar veya yaralanmalar nedeniyle her gün binlerce insan tarafından ihtiyaç duyulan hayati bir üründür. Bu nedenle hastanelerin kan ihtiyacını karşılayan kan bankalarının stoklarında yeterli miktarda kan bulundurması gereklidir. Gereğinden az miktarda kan elde bulundurulması ihtiyacın karşılanamaması ve can kaybı gibi önemli sorunlar oluştururken, fazla miktarda kanın stoklanması ise kanın bozulmasına ve kan ihtiyacı olan farklı hastanelerin stoksuz kalmasına neden olmaktadır. Bu çalışmada öncelikle kan bileşenlerinden biri olan eritrosit süspansiyonu talebine etki eden kriterler belirlenerek; bu kriterlere göre makine öğrenme algoritmalarından uyarlamalı ağ tabanlı bulanık çıkarım sistemi (ANFIS) yöntemi ile talebin tahmin edilmesi amaçlanmaktadır. Ancak talebe etki eden çok sayıda kriter olduğu için gruplandırarak azaltmak ve kriterler arasındaki bağımlılıkları ortadan kaldırmak amacıyla temel bileşen analizi (PCA) yönteminden yararlanılmıştır. Ayrıca ANFIS’in performansı; modelin yapısı ve öğrenmesini etkileyen parametre değerlerinin doğru belirlenmesi ile ilişkili olduğundan en yüksek doğrulukla tahmini sağlayacak değerler Taguchi deney tasarımı yöntemiyle belirlenmiştir. Geliştirilen PCA esaslı hibrit ANFIS-Taguchi yöntemi bir bölge kan merkezinde uygulanmıştır. Korelasyon katsayısı (
Keywords : ANFIS, PCA, Taguchi metodu, talep tahmini