MUSTAFA LUTFÎ el-MANFALÛTÎ’NİN el-YETÎM ADLI HİKÂYESİNİN MELANKOLİK UNSURLAR ÇERÇEVESİNDE TAHLİLİ

Authors : Emine Direkler

Pages : 31-62

Doi:10.53440/bad.1493351

View : 34 | Download : 38

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Other Papers

Abstract :XIX. yüzyılda insanlığın tanık olduğu savaşlar, hastalıklar ve diğer toplumsal travmalar toplumun ruh halini olumsuz yönde etkileyerek insanları umutsuzluğa sevk etmiştir. İnsanlığın içine düştüğü karamsarlık ve umutsuzluk hali edebiyata da konu olmuş, edebiyatçılar kaleme aldıkları eserlerle toplumun içinde olduğu duruma ayna tutmuşlardır. Önce Fransa’da ortaya çıkan, daha sonra tüm dünyaya yayılan romantik ekolü benimseyen yazarlar, insanlığın içinde bulunduğu sıkıntıları ele alarak ezilen, acı çeken, umutsuz insanlara eserlerinde yer vermeye başlamışlardır. Doğu’nun Batı’ya açılan penceresi olarak kabul edilen Mısır’da da edebiyatçılar, tüm dünyada hızla yayılan romantik ekolü tanıyarak etkilenmişler ve Mısır halkının içinde bulunduğu ruh halini anlatan eserler kaleme almışlardır. Modern Arap edebiyatında romantik akımın öncülerinden kabul edilen Mustafa Lutfî el-Manfalûtî kaleme aldığı hikâyelerde sıradan insanların yaşamlarına odaklanarak, toplumun alt kesimlerindeki insanların hayatlarını, yaşadıkları zorlukları ve acıları anlatmaktadır. Makalenin konusunu teşkil eden el-Yetîm adlı hikâyede, genç bir delikanlının anne ve babasının vefatından sonra amcasının evine giderek orada amcasının kızıyla birlikte geçirdiği tatlı çocukluk günleri anlatılmaktadır. Yılların geçmesiyle amcasının kızına âşık olması ve aşkını itiraf etme cesareti gösteremeden sevdiği kızın başka bir erkekle evlendirileceğini duymasıyla yaşadığı üzüntü sonucu amcasının evinini kimseye haber vermeden terkedip uzaklara kaçışı anlatılmaktadır. Bireyin duygularına yer veren, özellikle kavuşulamayan sevgilinin sıkça anlatıldığı romantik ekol etkisiyle kaleme alınan bu eser dönemin bazı toplumsal problemlerine de ışık tutmaktadır. el-Manfalûtî, 1915 yılında yayımlanan el-‘Abarât isimli hikâye koleksiyonunda yer alan el-Yetîm adlı hikâyede melankoli sembolünü etkili bir şekilde kullanmaktadır.
Keywords : melankoli, romantik, ekol, toplumsal, sorun