Müftüzâde Muhammed Sâdık el-Erzincânî ve Arap Dilindeki Yeri

Authors : Muhammed ÇETKİN

Pages : 259-280

View : 10 | Download : 6

Publication Date : 2018-06-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Müftüzâde Muhammed Sâdık, Erzincan’da (1748?) dünyaya gelmiştir. İlk tahsilini burada tamamlamış daha sonra İstanbul’a gitmiş, orada belli bir dönem müderrislik yapmıştır. İstanbul’da görev yaptığı dönemde şöhretinin artması sonucu devrin şeyhülislamı olan Samânîzâde Ömer Hulûsî Efendi onu, padişah III. Selim’in de iradesiyle mukarrir olarak huzur derslerine davet etmiştir. Ömrünün son dönemini İstanbul, Üsküdar’da geçirmiş, 1808 yılında orada vefat etmiş ve yine aynı ilçede defnedilmiştir. Müftüzâde’nin yaşadığı dönemin siyâsî, sosyal ve kültürel yapısının çalkantılı ve değişkenliği, dönemin fikrî hayatına büyük oranda etki etmişti. Bu etkinin olumsuz yönleri kadar olumlu yanları da olmuştur. Özellikle dil, lügat ve edebî üslup açısından Arap diline çok yönlü etkileri olmuştur. Arapçanın dil yapısına tam anlamıyla vakıf olan Müftüzâde özellikle Arap dili ve edebiyatı üzerine yazdığı eserlerle adından söz ettirmiştir. Müftüzâde’nin, değişik müelliflerin eserleri üzerine Arapça kaleme aldığı haşiyelerinde, bu eserleri dakik bir üslupla incelediği, kapalı ve anlaşılmaz konuları sade bir dille açıkladığı görülmektedir. Müftüzâde’nin Arap dili ve edebiyatı alanına katkılarının bilim dünyasının dikkatine sunulması amacıyla kaleme alınan bu çalışmada müellifimizin önce ilmî kişiliği üzerinde durulmuş, ardından da eserlerinin ilmî değeri göz önünde bulundurularak, müellifin Arap dilindeki yeri ve önemi ortaya konmaya çalışılmıştır.
Keywords : Arap dili, Osmanlı, Müftüzâde, Huzur dersleri, Belagat