Tefsirde İhtilaf Sebebi Olarak Müşterek Lafızlar: Kur’ Örneği

Authors : Haşim ÖZDAŞ

Pages : 50-64

Doi:10.34085/buifd.669803

View : 11 | Download : 7

Publication Date : 2020-06-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Bir lafzın iki veya daha fazla anlamda kullanılması durumuna iştirâk denilmektedir. Bu anlamlar, bazen birbirine zıt olabilmektedir. Bu nedenle tür kelimeler, ezdâd olarak da adlandırılmaktadır. Fakat bununla sıcak-soğuk, iyi-kötü gibi karşıt anlamlı kelimeler değil; zıt iki anlamda kullanılan lafızlar kastedilmektedir. Müfessirlerin Kur’ân-ı Kerim’i anlamada ihtilafa düşmelerine neden olan birçok sebepten söz edilmektedir. Bu sebeplerden biri de müşterek lafızlardır. Kur’ân-ı Kerim’de yer alan bütün müşterek lafızları ele almak bir makalenin sınırlarını aşacağından bu çalışmada, kur’ ( قُرْء ) kelimesinin anlamına dair âlimlerin farklı değerlendirmelerine yer verilecektir. Irak ekolüne mensup âlimler, Bakara sûresi 228. âyette boşanma sürecinde kadının beklemesi gereken zamanı bildiren ve zıt iki anlamda kullanıldığı belirtilen kur’ kelimesinin hayız; buna karşın Hicaz ve Medineli âlimler bunun temizlik dönemi, olduğunu ifade etmişlerdir. Kelimenin âdet dönemi anlamında olduğunu tercih edenlere göre, boşama temizlik döneminde gerçekleşmişse, üçüncü hayzın nihayetinde iddet süresi son bulmaktadır. Şayet boşama hayız döneminde gerçekleşmişse, bu durumda iddet dördüncü hayzın sonunda tamamlanmaktadır. Buna mukabil kur’ lafzının tuhr anlamında olduğunu tercih edenlere göre, temizlik döneminde yapılan boşama, üçüncü hayza girmekle bitmektedir. 
Keywords : Tefsir, Kur, İhtilaf, Ezdâd, Müşterek