Arap Belâgatinde Kasr Yolları ve Aralarındaki Belâgî Nüanslar

Authors : Nihat Tari

Pages : 151-176

Doi:10.34085/buifd.1385911

View : 28 | Download : 88

Publication Date : 2023-12-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Kasr, Arap belagatinde bir sözü, bir anlamı veya bir kavramı belirli bir ifade tarzıyla sınırlandırmak, özelleştirmek veya daraltmak için kullanılan edebi bir üsluptur. Kasr üslubu, aynı zamanda anlamı güçlendirmek, vurgulamak ve açıklamak için kullanılan bir ifade yöntemidir. Bu üslup, belagat ilminde hasr ve tahsis gibi farklı terimlerle de bilinmektedir. Söz konusu üslubunda uygulanmasında çeşitli yollar kullanılmaktadır. Bu yolların bilinmesi, aralarındaki edebi ve retorik inceliklerin belirlenmesi ve bunların edebi metinlere aktarılması önemli bir husustur. Bu çalışmada kasr sanatının tanımı, tarihi gelişimi, türleri ve yolları hakkında ayrıntılı bilgi sunulmuş, konunun bütünlüklü bir şekilde kavranması hedeflenmiştir. Özellikle kasr yolları arasındaki edebi ve belagî farklılıkların anlaşılması için her kasr yolu ayrı bir başlık altında incelenmiş, örnekler eşliğinde gerekli açıklamalar yapılmıştır. Belagat kaynaklarında en yaygın olarak kabul gören nefiy + istisna, inema, atıf harfleri, takdim, fasl zamiri ve harf-i tarif yolları ele alınmıştır. Her kasr yolunun tanımı yapıldıktan sonra kasr yollarını oluşturan unsurlar ve cümle içindeki yerleri gösterilmiştir. Konuya dair varsa görüş ayrılıklarına kısaca değinilmiş, ardından kasr yolunun belagî etkileri üzerinde durulmuştur. Çalışmanın sonunda incelenen tüm kasr yollarını ve aralarındaki anlamsal farklılıkları gösteren bir tablo yer almıştır. Çalışmada başta klasik lügat ve belagat kaynakları olmak üzere bazen modern çalışmalardan da istifade edilmiştir.
Keywords : Arap Belagati, Meânî, Kasr, Hasr, Tahsîs, Kasr Yolları