Diyarbakır müzik folkloründe yer alan Velime Grubu ile günümüz Mahalli İcra Ekibinin müzik anlayışının karşılaştırılması: durum çalışması

Authors : Gülay Laçin

Pages : 257-268

View : 17 | Download : 15

Publication Date : 2023-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Çok eski bir tarihe sahip olan Diyarbakır musikisi, Artuklular döneminde yaygınlaşmış, Akkoyunlular döneminde büyük gelişmeler göstererek zenginleşmiş ve Osmanlı İmparatorluğu döneminde ise zirveye çıkmıştır. Zengin bir çeşitliliğe sahip olan Diyarbakır Musikisi bünyesinde Halk Musiki’sinin yanı sıra Saz Şairliği ve Aşık (ozan) Geleneği, Tekke (Tasavvuf) Musikisi, Klasik Türk Musikisi ve Dengbej Geleneği de icra edilmektedir. Böylesine zengin bir musiki kültürünün tanınması ve bu kültürün yayılması adına bazı topluluklar kurulmuş, geleneğin yaşatılmasına çalışılmıştır. Geçmişte bu görevi üstlenen grup Velime gecelerinde yer almış ve ‘velime grubu’ olarak adlandırılmış Diyarbakır musiki geleneğinin korunmasına, aktarılmasına öncülük etmiştir. Diyarbakır Musiki geleneğinin günümüzde de yaşatılması, gelecek kuşağa aktarılması, bu kültürün yok olmaması adına Velime grubunun bir devamı olarak ‘Mahalli icra ekibi’ de günümüz koşullarında bu kültürü devam ettirmeye çalışmaktadır. Araştırma nitel bir araştırma olup, durum çalışması olarak yürütülmüştür. Öncelikli olarak konu ile ilgili alan yazın taranmış, çalışmada veri toplamak için de araştırmacı tarafından yarı yapılandırılmış görüşme formu oluşturulmuştur. Görüşme formunun uygulandığı kişiler ‘amaçlı örneklem’ doğrultusunda, Velime Grubunda ve Mahalli İcra Grubunda ez az 7 yıl bulunmuş olma şartıyla belirlenmiştir. Bu doğrultuda Velime grubunda 3 (üç) ve mahalli icra topluluğunda 3 (üç) kişi olmak üzere bu şarta uyan toplam 6 (altı) katılımcıyla görüşme yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda Mahalli icra topluluğunun ilk kurulma nedeninin Velime Grubunun musiki geleneğini yaşatmak olsa da, icra edilen eserlerin çeşitliliği, sıralaması, makam sıralaması, icranın yapıldığı ortam bakımından farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Velime grubunun musiki anlayışının tam anlamıyla devam ettirilmesi için Mahalli icra topluluğunun bünyesinde velime gecelerinde görev alan kişilerin yer almaları, velime gecelerini tekrar yaşatmak adına ayda bir olmak üzere o günkü koşullar gözetilerek gecenin düzenli olarak tekrar yapılması önerilmektedir.
Keywords : Diyarbakır müzik folklorü, Mahalli icra topluluğu, Türk müzik geleneği, Velime geceleri