TANZİMAT SONRASI OSMANLI HUKUK SİSTEMİNDE HAPİSHANE KOŞULLARI AÇISINDAN MAHKÛM HAKLARI (1839-1920)

Authors : Melikşah AYDIN

Pages : 175-212

Doi:10.57083/adaletdergisi.1217771

View : 48 | Download : 6

Publication Date : 2022-12-12

Article Type : Research Paper

Abstract :Suç işlemiş olan bir kimsenin cezalandırılması toplumsal barış ve huzurun sağlanması ve korunması açısından çok önemlidir. Cezanın amaçlarından birisi ise suçlunun ıslahıdır. Suçlunun ıslahını sağlamak için öngörülen cezalardan birisi de hapis cezasıdır. Hapis cezasının yerine getirildiği kurum olan hapishanelerin Osmanlı Devleti’nin tarihsel süreci içinde değiştiği ve geliştiği görülmektedir. Tanzimat Fermanı ile başlayan Batılılaşma hareketinden hapishaneler de etkilenmiştir. Mahkûm haklarına oldukça dikkat eden İslam hukukunun uygulandığı Osmanlı Devleti’nde de Tanzimat sürecinde yaşanan değişim ile beraber Batılı devletlerin baskısı ile hapishane reformu uygulamaya konulmuştur. Daha sonra İttihat ve Terakki yönetiminde de bu reform önemli görülmüş ve uygulanmasına azami çaba gösterilmiştir. Bu reformun başarılı olup olmadığı konusu tartışmaya açık olsa da mahkûm hakları konusunda önemli düzenlemelerin yapıldığı açıktır. Bu çalışmada Osmanlı Devleti’nde mahkûm hakları konusu Osmanlı Devleti’nin son yılları ve özellikle Tanzimat sonrası dönem incelenecektir. Bu dönemde yapılan düzenlemeler ve arşiv belgeleri ışığında mahkûm haklarının gelişimi ve düzenlemelerin uygulamasının nasıl olduğu açıklanmaya çalışılacaktır.
Keywords : Tanzimat Dönemi, Hapishane, Mahkûm, Mahkûm Hakları, Tanzimat Era, Prison, Prisoner, Prisoner Rights