Tam ve Kısmi Uyku Yoksunluğunda Performans

Authors : Cem KURT, Ekim PEKÜNLÜ, Ozan ATALAĞ, Fatih ÇATIKKAŞ

Pages : 70-76

View : 15 | Download : 8

Publication Date : 2010-09-01

Article Type : Review Paper

Abstract :Canlı yaşamında önemli işlevleri bulunan uyku, merkezi sinir sisteminin işlevlerinde onarım sağlayan bir süreç olarak kabul edilmektedir. Uyku ile fiziksel etkinlik arasında önemli bir ilişki bulunmaktadır. Fiziksel etkinlik uyku sağlığını düzenlemede Amerikan Uyku Bozuklukları Derneği tarafından farmakolojik olmayan bir araç olarak kabul edilmektedir. Uykusuzluk birçok meslek grubunda olduğu gibi sporcularda da sık karşılaşılan bir sağlık sorunudur. Bu derlemenin birincil amacı tam ve kısmi uyku yoksunluğunun anaerobik ve aerobik performans üzerindeki etkilerinin açıklanmasıdır. Derlemenin bir diğer amacıysa uyku sağlığına katkıda bulunabilecek egzersiz türlerinin, egzersiz şiddetinin ve egzersizin gerçekleştirildiği saat dilimlerinin incelenmesidir. Bu amaçla Ege Üniversitesi elektronik kütüphanesi aracılığıyla ulaşılan EBSCOHOST, Medline, Proquest Medical and Health Package, Google Akademik, Science Direct, SpringerLINK-Kluwer Online, Synergy, Taylor&Franis Online Journals veri tabanları “Sleep”, “ Sleep and aerobic performance”, “Sleep and anaerobic performance” anahtar kelimeleri kullanılarak taranmıştır. Ulaşılabilen çalışmalardan elde edilen sonuç, anaerobik ve aerobik performansın 72-100 saatlik tam uyku yoksunluğunda bozulmaya başladığı yönündedir. Aerobik performans, uykusuzluk nedeniyle bozulan hormonal ve metabolik süreçlerden daha kolay etkilendiğinden anaerobik performansa oranla daha erken bozulmaya başlamaktadır. Uykusuzluktan en çok etkilenen özellikler ise ruhsal ve nörolojik özelliklerdir. Uykuyu düzenlemede egzersizden beklenen yarar, toplam uyku ve yavaş dalga uykusu süresinde artışın sağlanması ve uykuya dalma süresinde azalmanın oluşmasıdır. Bu beklentilerin elde edilebilmesi için orta şiddetteki dayanıklılık egzersizlerinin öğleden sonraki saatlerde düzenli olarak yapılması gerekmektedir.
Keywords : Uyku, Tam uyku yoksunluğu, Kısmi uyku yoksunluğu, Anaerobik performans, Aerobik performans