İslam Ekonomisi Açısından Beşeri ve Sosyal Sermaye Kavramlarının Eleştirel Bir Analizi

Authors : Harun ŞENCAL

Pages : 89-110

Doi:10.31679/adamakademi.875420

View : 24 | Download : 8

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Kişinin kendisiyle ve çevresiyle kurduğu ilişkideki dönüşüm sonucu ortaya çıkan beşeri ve sosyal sermaye kavramlarını merkezine alan bu çalışma, İslam ekonomisinin varlık ve bilgi anlayışından yola çıkarak bu kavramları eleştirel bir analize tabi tutmayı hedeflemektedir. İslam ekonomisi açısından, kişinin başta kendisi olmak üzere, ailesi, akrabaları, komşuları ve arkadaşları ile kurması gereken ilişki biçimi ve bu ilişkinin gereklilikleri İslam ahlakı prensipleri çerçevesinde normatif bir şekilde belirlenmektedir. Günümüz kapitalist piyasa sistemi tarafından şekillenen toplumlarda ise söz konusu ilişkilerin beşeri ve sosyal sermaye olarak tanımlanması ve ekonomik bir sermayeye dönüştürülebilir doğası üzerinden anlam yüklenmesi kapitalist bakış açısının insanlar arasındaki ilişkilerin doğasına da sirayet ettiğine işaret etmektedir. Kapitalist piyasa sistemi tarafından şekillenen bu ilişkiler, İslam ekonomisinin varlık anlayışı çerçevesinden insanın yaratılış amacı olan Allah’a kulluk üzerinden tanımlanmakta ve bu ilişkilerin bir meta haline gelmeme gerekliliği vurgulanmaktadır. Bu bağlamda çalışma, beşeri ve sosyal sermaye kavramlarının analizinden sonra bu ilişkilerin toplumsal düzeyde içselleştirilmesinin temel enstrümanı olan okul kurumunu (i) eğitimin amacı, (ii) eğitimin veriliş şekli ve (iii) eğitim müfredatının içeriği başlıkları üzerinden eleştirel bir analize odaklanmıştır.
Keywords : Beşeri Sermaye, Sosyal Sermaye, Okul, İslam Ekonomisi, Kapitalizm