İklim değişikliği ve Bartın Çayı Havza yönetimi muhtemel sorunları

Authors : Hüseyin TUROĞLU

Pages : 1-22

Doi:10.1501/Cogbil_0000000150

View : 25 | Download : 9

Publication Date : 2014-04-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Son yıllarda, Türkiye’nin iklim özelliklerinde belirgin bir değişim izlenmektedir. Küresel iklim değişikliği genel trendi ile uyumluluk gösteren bu değişiklikler Bartın Çayı Havzası’nda da kendini hissettirmektedir. Bu çalışmada; iklim değişikliğinin Bartın Çayı Havzası’nda neden olacağı ve havza yönetimi için önem arz eden muhtemel gelişmeler hakkında değerlendirmeler yapılması amaçlanmıştır. Çalışma sahasının iklim elemanlarındaki değişikliği anlayabilmek için Bartın Meteoroloji İstasyonu 1965-2012 yılları zaman aralığı günlük sıcaklık ve yağış rasatları kullanılarak, yağış ve sıcaklık yönelim analizi, Thornthwaite, De Martonne iklim analizleri, yıllık ve mevsimlik yağış-sıcaklık dağılış ve frekans analizleri yapılmıştır. Ayrıca Coğrafi Bilgi Sistemleri uygulamaları ile yüzey analizleri yapılmış ve bunlara ait haritalar üretilmiştir. Klimatik analizlerin sonuçları; Bartın Çayı Havzası iklim elemanlarında son 15 yıl içinde dikkat çekici değişiklikler olduğunu göstermektedir. Bu değişiklikleri; ortalama sıcaklıkların yükselmesi, yaz mevsiminin uzaması, yağış rejiminin değişmesi, yağmurların az şiddetli ve şiddetli sağanaklar şeklinde ve özellikle yaz mevsiminde gerçekleşmesi olarak özetlemek mümkündür. İklim elemanlarındaki bu değişiklikler, Bartın Çayı Havzası’nın jeomorfolojik, litolojik, hidrografik ve arazi örtüsü özellikleri ile ilişkilendirildiğinde; havza yönetimi açısından öneme sahip sorunlar için tetikleyici rol oynayacağı ve bu durumun artarak devam edeceği kabul edilebilir. İklim elemanlarındaki bu değişiklikler nedeni ile Bartın Çayı Havzası’nda; su sıkıntısı, su kalitesi bozulmaları, farklı afet türlerinin şiddet ve frekanslarında artışlar, ekosistem problemleri, kuraklık, tarımsal verimlilik azalması vb. sorunların gelecek orta ve uzun vadeli periyotta etkili olacağı öngörülmektedir. Havzada “Bütünleşik Akarsu Havza Yönetimi” uygulanması, bu kapsamda iklim değişikliği senaryolarının önemsenmesi, sürdürülebilir planlamalar için havza ölçeğinde gerçekleştirilecek detaylı coğrafi çalışmaların gerçekleştirilmesi önerilmiştir
Keywords : Bartın Çayı havzası, İklim değişikliği, Bütünleşik akarsu havza yönetimi