İSLAM FIKlH DOKTRİNİNDE MÜŞTEREK MÜLKiYETİN TAKSİMiNDE MUHDESATIN DURUMU (İŞTİRAK VE MÜŞTEREK ARAZİLER ÖRNEGİ)

Authors : Hadi SAGLAM

Pages : 365-415

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2012-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Müşterek mülkiyet, hukuki bir durum olmakla birlikte bu tür mülkiyetlerin tasarruf biçimlerinde problemler yaşandığından, müşterek mülkiyet paydaşlarının her birinde, bireysel hak sahipliğine geçiş yönünde sürekli bir eğilim bulunmaktadır. Zira bir hakkın, başkasının katılımı ile kullanılması mecburiyeti insanın özgür tabiatına ve ihtiraslarına uygun düşmemektedir. Bundan dolayı, müşterek mülkiyetın sürekliliğini gerekli kılan özel bir sebep yoksa genellikle müşterek hak sahipliği rejiminden bireysel hak sahipliği rejimine geçiş tercih edilmektedir. Bu geçişin teknik ve usulüyle ilgili temel kurallar, klasik fıkıh doktrininde kısmet 1 taksim başlığı altında ele alınmıştır. Taksim, müşterek mülkiyetın sona erdirilmesi ve paydaşlardan her birinin kendi hissesi üzerinde bağımsız olarak dilediği şekilde tasarruf etmesi amacına yönelik hukuki bir işlemdir. Bu taksim işlemi, genellikle ya mahkeme kararı 1 kazai olarak hükmen ya da taraflar arası rızaen 1 anlaşmayla gerçekle- şir. Müşterek mülkiyetın saniandıniması ise ya "aynen" ya "muhayee"ya da"bedel" karşılığında olur. Ülkemizde müşterek mülkiyetın taksimi konusu önemli bir yer iş­ gal etmektedir. Pek çok bölgede müşterek mülkiyetın muhdesat (üst) hakkının taksimi konusunda ciddi problemler yaşanmaktadır. İslam fıkıh doktrininde müşterek mülkiyetin taksimi konusunda yapılan çalışmalar da oldukça sınırlıdır. Müşterek mülkiyete konu olan arazilerin taksiminde muhdesat (üst araziye ait olur) hakkının durumuyla ilgili İslam fıkıh doktrininde yapılan düzenlernelerin neler olduğu hep merak konusu olmuştur. Bu nedenle "müşterek mülkiyet" kapsamındaki (iştirak veya müşterek) arazilerin taksimi ve muhdesatlarının durumu ile ilgili bir çalışma yapılması hedeflenmiştir.
Keywords : Birlikte Mülkiyet, Müşterek, iştirak, Taksim, Kısmet, Muhdesat