MU'TEZİLE MEZHEBİNDE İNSANIN FİİLLERİ PROBLEMİ

Authors : Harndi GÜNDOGAR

Pages : 205-218

View : 13 | Download : 11

Publication Date : 2004-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Mu'tezile'nin beş temel prensibinden birisi adalettir. Onların bu prensibine göre insan hürdür ve kendi fiilierini kendisi yapar. Allah insanlara bir eylemi yapıp yapmama gücü vermiştir. Eğer insan herhangi bir şeyi yapmak hürriyetine sahip· değilse, o insanın işlediği iyi veya kötü fiillerden dolayı mükafat veya ceza görmesi anlamsız olur. Eğer Allah insanları belirli fiilieri yapmaya zorlamış olsaydı o zaman Allah'ın o fiillerden dolayı insanları cezalandırması zulüm olurdu. Halbuki Allah adildir, kulların fiilierine müdahale etmez ve hiçbir şekilde kullarına zulmetmez. Mu'tezile insanların fiilierinde hür oldukları ve dolayısıyla yapıp ettiklerinden sorumlu oldukları şeklinde tezahür eden görüşlerini ispatlamak için Kur'an'dan bazı ayetleri delil olarak almışlardır. Mu'tezile, insanın fiilierinde özgür olduğuna yorumlanabilen Kur'an ayetlerini delil olarak almış, insanın yaptıklarınin Allah'ın dilemesi ve bilgisi dahilinde olduğunu bildiren Kur'an ayetlerini ise te'vil yoluna gitmiştir. 
Keywords : Mu'tezile, insan fiilleri, irade, hürriyet, kesb