Nöropsikiyatrik Semptom Bilinirliği Üzerinden Sağlık Okur Yazarlığı

Authors : Rukiye AY, Oğuzhan KILINÇEL

Pages : 408-414

Doi:10.16899/jcm.723441

View : 13 | Download : 10

Publication Date : 2020-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Sağlık okur-yazarlığı; sağlığın korunması ve sürdürülmesi için bireyin sağlık bilgisine ulaşma, anlama ve kullanma becerisi olarak tanımlanır. Bu çalışmada, kişilerin psikiyatri ve nöroloji polikliniklerine başvurmakonusundaki bilgi düzeylerini ölçmek ve sosyodemografik verilerle ilişkisini değerlendirmek amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırmaya 2020 Mart ayında Sakarya ilinde merkezilçedeki aile hekimliği polikliniklerine başvuran 118 hasta dahil edildi. Bu çalışma kesitsel tanımlayıcı tipte planlanmıştır. Aile hekimleri tarafındankatılımcılardan onay alındıktan sonra okur-yazar olan katılımcılara yazılı anket yöntemiyle, olmayanlara ise yüz yüze görüşme yöntemiyle uygulandı.Literatürdeki yayımlanmış sağlık okur-yazarlığı ölçme yöntemlerinden faydalanılarak ankette sorulacak sorular belirlendi. Anket sorularının ilk 8tanesi sosyodemografik özelliklerle ilgili olup, sonraki 15 soruda hastanemiz psikiyatri ve nöroloji polikliniklerinde en sık rastlanılan 15 semptomsıralanarak “Bu semptomların varlığında psikiyatriye mi yoksa nörolojiye mi başvurursunuz?” şeklinde iki seçenekli sorular soruldu. Ağlama, uykusuzluk,evham/endişe, isteksizlik, hayal görme, unutkanlık, sinirlilik, korku semptomları “psikiyatrik semptomlar’’ olarak kabul edildi. Baş dönmesi,titreme, denge bozukluğu, baş ağrısı, konuşma bozukluğu semptomları varlığında cevap olarak “nörolojik semptomlar” cevabı doğru seçenek olarakkabul edildi. Dikkat bozukluğu ve unutkanlık bölümlerin ortak semptomları olarak kabul edildi. Bulgular: Katılımcıların ortalama yaşı 37,45±11,31, %68,6'sı kadın, %53,4'üüniversite mezunu, %89,8 i şehirde yaşıyordu. Ağlama, evham, endişe, hayal görme, korku şikayeti olanların %90 dan fazlası psikiyatri bölümünebaşvuracağını belirtirken, Baş dönmesi, yürüme güçlüğü, baş ağrısı belirtilerinin varlığında katılımcılar %90'nının üzerinde nöroloji seçeneğiniişaretledi. Çalışmamızda kadın cinsiyet, genç yaş, yüksek eğitim seviyesine sahip, şehirde yaşayan ve çalışan, kendisinde ve ailesinde psikiyatrikhastalık olan kişilerin nöropsikiyatrik semptom farkındalığı anlamlı şekilde daha yüksekti (p<0,05). Tartışma: Sık karşılaşılan, kaybedilen zaman, yanlış tanı ve tedavi, dahafazla hastane başvurusu, daha fazla sağlık harcamasına sebep olan yanlış bölüme başvuru düşük sağlık okuryazarlığının bir sonucudur. 
Keywords : psikiyatri, nöroloji, nöropsikiyatrik semptom