TÜRK DÜŞÜNCE HAYATINDA MEDİHA ESENEL (BERKES) VE 1948 DTCF TASFİYELERİ İLİŞKİSİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Authors : Gökhan AK

Pages : 251-293

View : 12 | Download : 8

Publication Date : 2015-06-01

Article Type : Other Papers

Abstract :Bu çalışmanın amacı, Niyazi Berkes’in ilk eşi, bir Cumhuriyet entelektüeli ve 1940’lı yıllarda Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nde (DTCF) akademisyen olarak görev yapmış olan Mediha Esenel (Berkes)’in akademik ve entelektüel yaşamını, 1948 DTCF Tasfiyeleri ile olan ilişkisi bağlamında analiz etmektir. Esasen Mediha Esenel (Berkes), 1940’lı yılların ikinci yarısında DTCF’de yaşanan, Niyazi Berkes, Behice Boran, Pertev Naili Boratav ve Azra Erhat gibi öğretim üyelerinin DTCF’deki kürsülerinden uzaklaştırılarak öğretim görevlerinin sonlanmasına neden olan akademik tasfiyeler öncesinde, çeşitli gerekçelerle fakültesini bırakmaya zorlanmış ilk akademisyendir. Nitekim bu bırakışın, 1948 DTCF Tasfiyeleri ile doğrudan ilişkili olsa da, gerek tasfiye olayları genelinde, gerekse Mediha Esenel (Berkes) özelinde genelde gözden kaçırılan bir nokta olduğunu söylemek mümkündür. Bu nedenle, çalışmada, Mediha Esenel (Berkes)’in akademik yaşamıyla ilgili arşiv belgelerinden de yararlanarak, onun 1948 tasfiyelerine giden yolda yaşadıklarını, dönemin sosyo-politik tarihsel gelişmeleri üzerinden okumak ve akademik-entelektüel kimliğine ışık tutmak temel hedefler olarak belirlenmiştir
Keywords : Mediha Esenel Berkes, Niyazi Berkes, 1940lı Yıllar, Dil ve TarihCoğrafya Fakültesi, Akademik Tasfiyeler, Yurt ve Dünya Dergisi