İttihat ve Terakki Fırkası İçinde Parti İçi Muhalefet: Hizb-İ Cedit Hareketi

Authors : Yücel YİĞİT

Pages : 103-125

View : 12 | Download : 10

Publication Date : 2014-06-01

Article Type : Other Papers

Abstract :Parlamenter yapının emeklemeye başladığı II. Meşrutiyet Dönemi’nde İttihat ve Terakki Cemiyeti ve onun Meclis-i Mebusan’daki halkası İttihat ve Terakki Fırkası, parti dışı ve parti içi muhalefetle karşılaşmıştır. Bu çalışmada, muhalif ve daha çok muhafazakâr mebuslardan oluşan Hizb-i Cedit Hareketi üzerinden, İttihat ve Terakki Fırkası’na içindeki ayrışma anlamlandırılmaya çalışılmaktadır. Bu ayrışma, 21 Kasım 1911’de kurulacak olan Hürriyet ve İtilaf Fırkası’na ön ayak olmuştur. Başbakanlık Osmanlı Arşivi’ndeki tasniflerde, konuyla ilgili belgelerin bulunmaması nedeniyle, 1911-1912 yıllarına ait gazete koleksiyonları ile bazı hatıralar ve ikinci el kaynaklar başlıca veri kaynaklarımız olmuştur. Sonuç olarak 1911 yılının bahar aylarında İttihat ve Terakki Cemiyet’i ve Fırkası, Hizb-i Cedit Hareketi yüzünden ciddi bir bölünme tehlikesi atlatmıştır. 1911’in Sonbaharı’nda başlayan Trablusgarp Savaşı, İttihatçı yöneticiler açısından bu sorundan kurtulmak için bir can simidi olmuştur
Keywords : Meclis i Mebusan, İttihat ve Terakki Cemiyeti, İttihat ve Terakki Fırkası, Hizb i Cedit, Mahmut Şevket Paşa