I. DÜNYA SAVAŞI’NDA İZMİR BOMBARDIMANI (5-9 Mart 1915)

Authors : Alper BAKACAK

Pages : 5-27

View : 9 | Download : 6

Publication Date : 2019-07-26

Article Type : Research Paper

Abstract :I. Dünya Savaşı’nın Türkiye açısından askeri tarihi incelendiğinde İtilaf güçlerinin, İzmir ve çevresini, hem savaş gemileri hem de savaş uçakları ile birçok kez bombardımana tabii tuttukları görülecektir. Bu bombalamaların ilki 5 Mart 1915 tarihinde, Çanakkale Deniz Harekâtı’nın hemen öncesinde, çoğunluğu İngiliz savaş gemilerince gerçekleştirilmiştir. İngiliz Amirallik Dairesi tarafından planlanan bu harekâtı yürütmek için, Suriye kıyılarında bulunan, Euryalus adlı sancak gemisi komodoru Amiral Peirse, 2 Mart 1915’de görevlendirilmiştir. Bu görev için Çanakkale açıklarından İzmir kıyılarına gelecek olan iki adet İngiliz savaş gemisi ile birlikte üç savaş gemisi ile hareket etmesi söz konusu olacak olan Amiral Peirse’ın hedefleri İzmir Limanı ve çevresidir. İngiliz donanmasının İzmir Bombardımanı Harekâtını gerçekleştirilmesinde üç amacı olduğu söylenebilir. Bunların ilki İzmir Limanı’nı, Osmanlı deniz gücü insert ignore into journalissuearticles values(özellikle denizaltıları); için kullanılmaz hale getirmektir. Bu sayede Çanakkale Boğazı harekâtından önce cephenin arka tarafından gelebilecek bir saldırıya karşı önlem alınmış olacaktır. İkinci amaç ise XIX. yüzyılın ortalarından beri Doğu Akdeniz’in önemli ticari merkezlerinin başında gelen, özellikle ihracat limanı olarak Osmanlı ekonomisine artı değer üreten bir merkez olan İzmir’in ekonomisine darbe vurmaktır. Üçüncü amaç ise psikolojik harekâttır. Bombardımanın yoğunluğuna bakıldığında burada İngilizlerin asıl amacının İzmir’i işgal etmek değil, İzmirlileri aynı zamanda psikolojik olarak olumsuz şekilde etkilenmelerini sağlamaktır. Bombardıman 9 Mart gününe kadar sürmüştür. Harekâtın sonunda Amiral Pierse, İzmir Valiliği ile temasa geçerek İzmir’deki Osmanlı askeri savunma tesislerin tamamen tahribini ve limanın kendilerine teslim edilmesini talep etmişlerse de dönemin İzmir Valisi Rahmi Bey bu istekleri reddetmiştir. Bu reddedişe rağmen İngilizler bu taleplerde çok da ısrarcı olmadan çekilmişler ve asıl hedefleri olan Çanakkale harekâtına ağırlık vermişlerdir.
Keywords : İzmir, İngiltere, İzmir Limanı, Amiral Peirse, İzmir Valisi Rahmi Bey