BİR POLİSİN GÖZÜNDEN İZMİR’İN İŞGALİ

Authors : Yücel YİĞİT, Eyüp ŞAHİN

Pages : 105-129

View : 13 | Download : 6

Publication Date : 2019-07-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Yunanlıların İzmir’e asker çıkartmasından kısa bir süre önce göreve başlayan Komiser Muavini Hulusi Efendi, işgal öncesi ve sonrası dair birbirini tamamlayan beş sayfalık bir raporda kaleme almıştır. Araştırmacılar tarafından daha önce hiç kullanılmayan bu raporda komiser muavini, işgalden on gün sonra şahitliklerini ve duyumlarını ifade etmiştir. Başbakanlık Osmanlı Arşivi ile bazı ikinci dereceden kaynaklardan hazırlanan bu çalışma, 15 Mayıs 1919 gününü ve hemen akabinde yaşananları kapsamaktadır. Hulusi Efendi, işgal öncesi Rumların tutumlarına değindikten sonra ağırlıklı olarak işgal günü meydana gelen olaylara yoğunlaşmıştır. Raporda, genel kabul görenlerin yanı sıra özgün bilgiler de yer almaktadır. Bilhassa İzmir polisinin işgal sırasındaki tavrı gözler önüne serilmektedir. Ayriyeten o sırada hükümet konağında bir odada bulunan Hulusi Efendi, ilk kurşun meselesi hakkında doyurucu bir bilgi vermemektedir. Zira tanıklık etmediği olayda isim zikretmemiştir. Yine vatanperver polislerin canla başla nasıl mücadele ettikleri ile Yunan askerleri tarafından şehit edilen polisler de rapora yansımıştır. Komiser Muavini Hulusi Efendinin raporu, Emniyet-i Umûmiye Müdüriyetini harekete geçirmiş ve işgalde umursamaz bir davranış gösteren İzmir Emniyet Müfettişi Azmi Beyden bilgi istenmiştir. Lakin emniyet müfettişinin cevap verip vermediği henüz tespit edilememiştir. Böylelikle rapordaki bilgilerin teyidi de alınmak istenmiştir. Netice itibarıyla bu çalışmada: Mondros Mütarekesi hükümlerince işgale sessiz kalan, direnemeyen İzmir polisinin çaresizliği bir komiser muavininin kaleminden ortaya konulmuştur.
Keywords : Osmanlı Devleti, I Dünya Savaşı, Milli Mücadele, İzmir, Polis